صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

اجلاس مسقط، تاکتیکی و زودهنگام

-

دیروز کنفرانس "گروه هماهنگی چهارجانبه" با شرکت کشورهای افغانستان، پاکستان، چین و آمریکا به منظور زمینهسازی برای برقراری صلح در افغانستان در مسقط پایتخت عمان، برگزار شد.
این ششمین اجلاس این گروه است که به دعوت کشور پاکستان برگزار میشود. پنجمین اجلاس این گروه در ۲۹ ثور ۱۳۹۵ در اسلامآباد پایتخت پاکستان، برگزار شد و ادامه این گفتگوها به دلیل تنش در روابط کابل و اسلامآباد لغو شد.
نزدیک به دو سال است که افغانستان وپاکستان روابط پرتنشی را تجربه کرده است. این تنش ها گاه به درگیری های مرزی نیز منجر شده و سبب بسته شدن سرحدات میان دو کشور گردیده است.
اولین اجلاس چهار جانبه در اول جنوری سال 2016 در اسلام آباد برگزار شد و در سومین اجلاس، "نقشه راهی" برای آغاز گفتگوهای صلح بین دولت افغانستان و گروههای شورشی به تصویب رسید؛ اما در اجلاس چهارم و پنجم، این نقشه راه تحقق نیافت و سرانجام روابط کابل و اسلامآباد به تیرگی گرایید. با توجه به سابقه اجلاس چهار جانبه و با توجه به استراتژی پاکستان در قبال افغانستان، چند نکته در رابطه با اجلاس مسقط مطرح است که باید مورد توجه قرار بگیرد:
1- اجلاس مسقط یک روند جدید سیاسی نیست؛ بلکه این اجلاس در واقع ششمین اجلاس چهار جانبه است که میان کشورهای فوق، حدود دو سال قبل آغاز شد و این بار در مسقط پایتخت عمان دنبال می شود. ابتکار برگزاری این اجلاس نیز به دست پاکستان است و این پاکستان بود که تصمیمش را در سفر اخیر جنرال قمر باجوه لوی درستیز ارتش پاکستان به کابل، به مقامات افغانستان اعلام کرد و مورد توافق هر دو کشور قرار گرفت.
2- پرسش های زیادی که در اجلاس گذشته مطرح بود، اکنون نیز به قوت خود باقی است. تا هنوز تحولی که سبب بالا رفتن سطح امیدواری نسبت به نتایج اجلاس شود، به وجود نیامده است. بنابراین پرسش های از این قبیل که این اجلاس چه دستاوردی خواهد داشت؟ آیا پاکستان بر گروه های تروریستی فشار وارد خواهد کرد، تا با حکومت افغانستان وارد مذاکره شود؟ آیا پاکستان از خواسته های استراتژیک خود در افغانستان چشم پوشی خواهد کرد؟ تا هنوز در محافل سیاسی مطرح می شوند.
3- مهمترین سؤال روز در رابطه با اجلاس مسقط این است که این اجلاس چه تفاوت ماهوی نسبت به اجلاس چهارجانبه قبلی خواهد داشت، تا بر اساس آن تفاوت، ما بتوانیم تمایزی بین این اجلاس و اجلاس قبلی به دست آوریم و بر اساس آن وجه تمایز داوری متفاوت تری نسبت نتایج اجلاس داشته باشیم.
همانطوری که در بالا تذکر داده شد، پیشنهاد برگزاری چنین اجلاسی چه در گذشته و چه در حال از سوی مقامات پاکستان تحت شرایط ویژه به مقامات حکومت افغانستان ارائه شده است. بنابراین این پرسش به وجود می آید که چرا پاکستان هر زمانی که لازم دید چنین اجلاسی را برگزار می کند و هر زمانی که برگزاری آن را به ضرر سیاست های خود احساس کرد، آن را برهم می زند؟ اکثر تحلیل ها در رابطه با اجلاس مسقط بر این مبنا استوار است که پاکستان در اثر فشار ناشی از استراتژی جدید آمریکا دست به این بازی زده تا نشان دهد که پاکستان در مبارزه با تروریسم متعهد و صادق است و این کشور برای تأمین امنیت افغانستان و پیشرفت پروسه صلح در این کشور از هیچ تلاش فرو گذار نمی کند.
اگر چنین باشد، پس برگزاری این اجلاس یک تاکتیک و یا فریب سیاسی است که به منظور فرار از فشارهای سیاسی غرب و بخصوص آمریکا طرح ریزی شده است. بنابراین پاکستان هرگز نمی خواهد این اجلاس به مؤفقیت دست یابد و به مذاکرات جدی صلح میان حکومت و مخالفان منجر گردد.
تنها مسأله ای که تا حدودی ما را به نتایج این اجلاس امیدوار می سازد، استراتژی جدید ایالات متحده آمریکا است که آن هم تاهنوز به مرحله اجرایی نرسیده تا پاکستان و گروه های هراس افگنی مانند طالبان، شبکه حقانی و داعش فشار واقعی آن را بر دوش شان احساس کنند.
استراتژی جدید آمریکا زمانی در زمینه صلح و برقراری ثبات در افغانستان مؤثر می باشد که فشارهای نظامی بر گروه های شورشی در افغانستان بیشتر شود و این گروه ها به لحاظ نظامی در آستانه شکست قرار بگیرند. ثانیا حیات گروه های شورشی به حمایت پاکستان وابسته است، تا زمانی که پاکستان فشارهای سیاسی و اقتصادی بیشتر را از سوی آمریکا متحمل نشود، دست از حمایت این گروه ها برنخواهد داشت و این فشارها هنوز اعمال نشده است.
بنابراین می توان گفت که اجلاس مسقط به صورت تاکتیکی و زود هنگام از سوی پاکستان برگزار شده و هدف آن سبوتاژ کردن فشارهای ناشی از استراتژی آمریکا و منحرف ساختن افکار عمومی جهان نسبت به پاکستان است و این نشان می دهد که برخورد پاکستان بازهم جدی و صادقانه نمی باشد.

دیدگاه شما