افراطي گري در ذات خود يک پديده منفي و ويرانگر است. افراطي گري انسان را از شعور، عقل و منطق دور مي سازد و آن را در پستوهاي تنگ و تاريک عواطف و احساسات اسير و گرفتار کرده و رفتارها و تصميم گيري هايش را در همان چارچوب شکل و سازمان مي دهد.
تاريخ بشر افراطيت را در ابعاد گوناگون و وسيع تجربه کرده است و تاوان ها و خسارت هاي زيادي را از اين ناحيه متقبل شده است؛ ولي بيشترين تأثير منفي را در زندگي انسان افراطيت ديني، مذهبي و افراطيت نژادي داشته است. عامل بسياري از تجاوزها، جنگ ها و قتل عام ها که مهاجرت و آوارگي جمعي را نيز در پي داشته است يا نگاه برتري جويانه نژادي بوده و يا تفکر تندروانه ديني و مذهبي.
در فضايي که افراطيت مذهبي حاکم باشد، زمينه اي براي همزيستي و روا داري ميان پيروان مذاهب گوناگون باقي نمي ماند. در اين فضا غبار انديشه هاي تاريک و صدور فتاواي تکفير، تفسيق و تضليل، بستر مناسبي را براي تعميق خصومت هاي اجتماعي فراهم مي سازد.
در چند دهه اخير که گروه هاي افراطي به نام اسلام پا به عرصه مبارزه و سياست گذاشته، حوادث دهشتناک و هولناکي براي مسلمانان رقم خورده است. علاوه بر آن، اين نوع گرايش ها با توجه به غلبه تفکر انسانمداري و رواداري، با واکنش هاي منفي در جهان مواجه مي شود و تصوير بسيار منفي و زشتي از دين مبين اسلام در جهان ارائه مي دهد.
گروه هاي افراطي شناخت بسيار اندک و سطحي از دين اسلام دارند، آنها با خوانش نصوص اسلامي به صورت قشري تلاش مي کنند تا محملي براي توجيه رفتارهاي تندروانه خود پيدا کنند. اين گروه ها با فهم سطحي و اندکي که از دين و قضاياي اجتماعي دارند، به خود اجازه مي دهند که بسيار زود در باره شريعت اسلامي و تطبيق آن بر قضاياي اجتماعي تصميم بگيرند. از اينرو صدور فتوا و اجراي احکام شريعت براي آنها بسيار سهل و آسان تلقي مي شود.
از اينرو افراطيت ديني و مذهبي، دشمني با دين و جميع مسلمان ها محسوب مي شود و تهديد جدي براي بقاي اسلام به عنوان يک دين معتدل، نجات دهنده و پاسخگو به مشکلات و معضلات اجتماعي به شمار مي آيد.
برداشت هاي افراطي از دين تا هنوز بر اعتبار شريعت اسلام لطمه وارد کرده و مردم را نسبت به آن بي باور و حتا بدبين ساخته است. برداشت هاي سطحي از دين، امنيت جوامع اسلامي را برهم زده و بر همزيستي مسالمت آميز ميان مسلمانان و بخصوص مذاهب اسلامي تأثير منفي بجا گذاشته است و اخلاق اسلامي و محبت و مداراي اجتماعي را که در اسلام روي آن تأکيد شده است، به فراموشي سپرده است.
افراطي گري همزاد خشونت است. بدون خشونت افراطي گري معنا و نمود پيدا نمي کند؛ بنابراين تجويز حد اعلاي خشونت، ستمگري و بي مبالاتي جزؤ رفتارهاي گريز ناپذير گروه هاي افراطي محسوب مي شود. افراطيت چون از منطق و عقل به دور است، دوامش را در کاربرد فيزيکي زور و اعمال حداکثر خشونت جستجو مي کند، پديده اي که در اسلام به شدت مردود دانسته شده است.
منشأ افراطيت از يک سو به برداشت هاي غلط و سطحي از دين بر مي گردد و از سوي ديگر ممکن است نوع سياست ها، رفتارها و رويکردهاي ناعادلانه در روابط بين الملل، سبب پيدايش گرايش هاي افراطي در جامعه گردد. اما در سال هاي اخير به صورت اغلب منشأ ظهور گروه هاي افراطي، سياست ها و رقابت هايي است که در يک منطقه ميان دو يا چند کشور شکل مي گيرد. به اين دليل در دهه هاي اخير، گروه هاي افراطي پيش از آن که يک انديشه باشد، يک پروژه است که به منظور دسترسي به مقاصد خاص از سوي برخي کشورها و سازمان ها در يک منطقه ظاهر مي شود. تحميل جنگ در کشورها و ميان جوامع مختلف، اعمال خشونت بي رويه به هدف ايجاد ترس و خوف در فضاي آرام جامعه و تعميق و گسترش فرهنگ ضد انساني تفرقه و نفاق و تشديد خصومت و دشمني در ميان مردم از اهداف اصلي اين گروه ها به حساب مي آيد. از اينرو افراطيت هيچ ربطي به دين و دينداري ندارد. اينها پروژه هاي سياسي- نظامي است که از سوي کشورهاي خارجي به منظور تأمين منافع مادي شان به راه انداخته مي شود.
چند دهه است که مردم افغانستان نيز قرباني افکار و انديشه هاي افراطي است که از خارج به اين کشور وارد مي شود. ظهور اين گروه ها پيوند ناگسستني با نوع تعاملات منطقه اي و بين المللي دارند. اين گروه ها دشمنان افغانستان و دشمنان ارزش ها و باورهاي ديني مردم افغانستان است. اين گروه ها در حقيقت هيچ مذهبي از مذاهب اسلامي را برنمي تابند، هرچند که به ظاهر دشمني با برخي مذاهب را برجسته مي سازند.
حملات انتحاري در يک سال اخير نشان مي دهد که اين گروه ها در صدد ايجاد تفرقه و نفاق ميان مذاهب اسلامي در افغانستان هستند. مذاهبي که پيروان آنها صدها سال است در کنارهم برادرانه زيست کرده اند و بر عقايد و باورهاي همديگر احترام گذاشته اند. بنابراين مي طلبد که در برابر اين دسيسه شيطاني، همه مردم افغانستان هوشيارانه ايستادگي کرده و بر اتحاد مذاهب اسلامي بيش از پيش تأکيد ورزند.