يکي از مشکلات جديي که امروزه به لحاظ جنبه هاي انساني و پيامدهاي اقتصادي آن مورد توجه قرار گرفته است، مسأله مهاجرت است. امسال دهها هزار مهاجر از پاکستان و ايران اخراج شد. هزاران پناهجويي که در کشورهاي اروپايي مورد پذيرش قرار نگرفته بودند، به کشور برگشت داده شدند. نا امني و گسترش جنگ بسياري از خانواده ها را مجبور به ترک خانه هاي شان در داخل کشور کرد.

روند رو به افزايش برگشت اجباري مهاجران از يک طرف و جابجايي هاي داخلي از سوي ديگر، مسأله کمک رساني و رسيدگي به نيازمندي هاي ضروري و اساسي آنها را با دشواري روبرو کرده است. دولت هر چند دراين زمينه تلاش نمايد؛ اما امکانات مورد نياز مهاجران را تأمين کرده نمي تواند. دولتي که براي تأمين بودجه انکشافي خود به کمک هاي خارجي نيازمند است، چگونه مي تواند در کوتاه مدت حد اقل امکانات زندگي را براي مهاجران فراهم نمايد و در دراز مدت زمينه کار را براي آنها فراهم سازد و براي تعليم و تحصيل فرزندان آنها مکتب و دانشگاه بسازد و براي مهاجران زمين و خانه توزيع نمايد.

دولت در حال حاضر از تأمين نيازمندي هاي اساسي مردم در کشور عاجز مي باشد و امروزه بسياري از مردم در بدترين حالت فقر زندگي مي کند و بسياري ديگر به دليل بيکاري درامد روزانه شان را از دست داده اند؛ با اين وجود چگونه مي توان از چنين دولتي توقع کمک به مهاجران را داشت.
متأسفانه اين مشکل آن طوري که بايد مورد توجه مجامع بين المللي قرار نگرفته است و يا دولت افغانستان تلاش هاي لازم را براي جلب کمک هاي بين المللي انجام نداده است. حجم کمک هاي بين المللي در اين زمينه بسيار اندک بوده و هرگز جوابگوي تقاضاها و دشواري هاي مهاجران داخلي و يا برگشت داده شده نيست. به همين دليل مهاجران در فصل هاي سرما و گرما از ابتدايي ترين امکانات زندگي نيز محروم مي باشند.

از سوي ديگر فساد در توزيع کمک ها نيز اين روند را با کندي و دشواري مواجه کرده است. در حالي که آمارها و گزارش ها از توزيع کمک به مهاجران در يک منطقه خبر مي دهند؛ اما اظهارات خود مهاجرين در آن منطقه برملا مي سازد که هيچ کمکي براي آنها نرسيده و يا کمتر از آنچه اعلام شده، توزيع شده است. پديده فساد و سؤ استفاده از کمک هاي خارجي براي مهاجران، از يک سو اعتبار نهادهاي توزيع کننده کمک را زير سؤال مي برد، از سوي ديگر کشورهاي کمک کننده را نسبت به اين موضوع بي علاقه مي سازد.

بر اساس آمارهاي رسمي، در سال گذشته ميلادي بيش از يک ميليون مهاجر عمدتا از پاکستان و ايران به کشورشان بازگشته‌اند و بيش از ده هزار پناهجو نيز از کشورهاي اروپايي به افغانستان آمده‌اند. تعداد کساني که در يک سال گذشته به دليل ادامه جنگ و ناامني در اين کشور بي‌جا شده اند، نيز به حدود شش صد هزار نفر مي‌رسد. در شرايطي که افغانستان با چالش‌هاي فقر و بيکاري دست و پنجه نرم مي‌کند، افزايش شمار مهاجران بازگشت کننده، وضعيت اقتصادي در اين کشور را با چالش روبرو خواهد کرد.

با توجه به وضعيت رقتبار مهاجران اين بار صندوق بين‌المللي پول از جامعه جهاني خواسته که در شرايط دشوار موجود، دولت افغانستان را در رسيدگي به وضعيت بي‌جاشدگان و مهاجران برگشته به اين کشور کمک کند.

اين سازمان در يک گزارش تازه گفته که افغانستان شاهد افزايش موجي از بازگشت مهاجران از پاکستان، ايران و کشورهاي اروپايي مي باشد و اين وضعيت دولت افغانستان را براي کمک به بازگشت کنندگان با مشکل روبرو مي‌کند. اين سازمان از جامعه جهاني خواسته است که براي تامين کمک‌هاي بشري و جلوگيري از يک بحران اقدام کند.

چندي پيش دولت افغانستان و سازمان ملل متحد فراخوان کمک 550 ميليون دالري را براي رسيدگي به امور مهاجران اعلام کرد؛ اما جلب حمايت کشورهاي کمک کننده، بدون شک نيازمند تلاش ها و راهبردهاي مشخص و شفافي است که در ديپلماسي حکومت بايد مد نظر گرفته شود.