روز گذشته روند استيضاح شمار زيادي از وزرا را آغاز و در اولين روز سه تن از آنان را رد صلاحيت کرد. پارلمان افغانستان در کارنامه خود ليست بلند و بالايي  از رد صلاحيت ها را دارد. در عين حال هيچ گاه رد صلاحيت ها، استيضاح ها و استجواب ها به بهبود حکومت و کارآيي آن نيانجاميده است. داستان مصرف نشدن بودجه که اين بار مبناي استيضاح و رد صلاحيت شماري از وزرا شده نيز  سالهاست تکرار مي شود. دلايل و استدلال هاي وزرا و سوال ها  و انتقاد هاي وزرا همه تکرار همان چيزي است که در سال هاي گذشته شنيده و ديده ايم.
براي حل اساسي اين معضل توجه به چند نکته ضروري است:
اول: استيضاح و رد صلاحيت به هيچ صورت راه حل مناسبي براي عدم مصرف بودجه نيست. در صلاحيت ها براي چندين ماه اداره وزارت خانه ها توسط سرپرست ها و به نوعي تعطيلي وزارت خانه ها را در پي خواهد داشت. بعد از آن نيز وزراي جديدي که خواهند آمد، در چنين سيستم و دستگاه اداري کار آيي بهتري نخواهد داشت.
دوم: پارلمان، نهاد ها، ادارات و کميسيون ها و کميته هاي ديگر خود را خارج از اين ماجرا ندانند. در اين مورد هم پارلمان و وکلاي آن، هم افرادي چون رئيس جمهوري و رياست اجرائيه و هم کميسيون ها و کميته هايي چون کميته ملي تدارکات به نحوي نقش دارند.
پارلماني که موارد پر شماري از روزهاي عملا تعطيل به خاطر تکميل نشدن نصاب را در کارنامه خود دارد و ليست بلند و بالايي از غير حاضران مکرر و مداوم را پيش خود دارد، در حقيقت نقش خود را درست ايفا نکرده است. پارلمان موارد زيادي در کارنامه خود دارد که پيش نويس هاي قوانين به دلايل ناموجه چون عدم تکميل نصاب ماهها در انتظار تصويب مانده اند.
از طرفي، افرادي چون رئيس جمهوري و رئيس اجرائيه که در هنگام معرفي اعضاي کابينه (همين ها که در اين روزها رد صلاحيت مي شوند) آنان را از بهترين ها، متخصص ترين ها و شايسته ترين معرفي کردند، و بيش از دوسال به آنها فرصت کار دادند، يا در انتخاب شان اشتباه کرده بودند و يا برنامه کلي و اولويت ها و هماهنگي تيمي، زمينه اي کار در حکومت وجود نداشته است که چنين خيل عظيمي از وزرا نتوانسته اند کار کنند. لذا قبل از هر کسي روساي جمهوري و اجرائيه بايد به مردم پاسخ بدهند که چرا چنين کابينه اي را براي بيش از دو سال بر مردم تحميل کرده اند.
سوم: بايد جرات و جسارت قبول اين مسئله را داشته باشيم که انتصاب ها، دخالت در استخدام ها، فشار بر ادارات و وزارت خانه ها و... سبب شده اند تا حتا وزيران و مديران متخصص و زبردست هم کاري از پيش برده نتوانند. حقيقت پنهاني در ادارات افغانستان وجود دارد که از معين هاي وزارت خانه ها گرفته تا مديران و حتا کارمندان عادي در يک پروسه پرسش برانگيز استخدام مي شوند. در اين ميان شمار زيادي از اعضاي شوراي ملي، شخصيت هاي سياسي و اجتماعي و مذهبي به صورت غير رسمي فشار وارد مي کند تا افراد مورد نظرشان مقرر شوند.
چهارم: ضعف علمي و عدم تخصص نمايندگان مردم در پارلمان سبب شده تا مسايل در اکثر موارد به صورت سطحي و عاميانه ديده شده و راه حل هاي پيش پا افتاده و عوام پسند نيز ارائه گردد. در مباحث وکلا، و در پرسش هايي که در جلسات استجواب و استيضاح از وزرا مي پرسند، (به جز عده معدودي از وکلا) کمتر پرسش و انتقاد اساسي و اصولي ديده مي شود. همچنين در راه حل هايي که از سوي اکثر وکلا پيشنهاد مي شود نيز تعمق و ظرافت لازم کمتر به چشم مي خورد. استيضاح و رد صلاحيت و به دنبال آن دوره اي از سرپرستي و معرفي وزراي جديد و پروسه طولاني گرفتن راي اعتماد، هيچ نتيجه اي جز دور ديگري از عدم مصرف بودجه و استيضاح و رد صلاحيت را در پي نخواهد داشت.
بدين جهت بايد به اين نتيجه رسيده باشيم که استجواب و استيضاح راه حل اساسي براي حل موضوع مصرف بودجه انکشافي نيست چون اگر بود، تا هنوز ديگري وزرايي کم کار که نتواند بودجه خود را کاملا مصرف کند وجود نداشت و اگر وجود داشت هم کم بود.