صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۱۳ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

چالش های رویکرد امنیتی جامعه جهانی به افغانستان

-

افغانستان بعد از سال 2001 ميلادي کانون توجه کشورهاي مختلف قرار گرفت. بعد از اين تاريخ کشورهاي غربي با ديد و رويکرد امنيتي وارد افغانستان شدند. آمريکا و متحدانش براي مشروعيت بخشيدن به حمله خود به افغانستان استدلال امنيتي مي کرد. استدلال آنها اين بود که وجود تروريسم در افغانستان براي منطقه و جهان خطرناک است و امنيت منطقه و جهان را تهديد مي کند و براي همين بايد تروريسم از افغانستان برچيده شود. امريکا با اين رويکرد تا حدودي توانست حمله خود را مشروعيت ببخشد. مسئله اما مشروعيت جنگ در افغانستان نيست مسئله اين است که امريکا تا چه اندازه با اين رويکرد و نگاه خود به مسئله و حل قضايايي افغانستان موفق بوده است.
هدف اصلي ايالات متحده ريشه کن کردن تروريسم و آوردن ثبات در افغانستان است. آيا تروريسم از افغانستان ريشه کن شد؟ آيا افغانستان به ثبات دست يافته است؟ بدون شک پاسخ منفي است. مسئله اساسي در افغانستان نه مسئله امنيتي بلکه مسئله ساختاري مي باشد. افغانستان داراي ساختار سياسي مي باشد که تا آن ساختار تغيير نکند بحران امنيتي و فساد اداري و مسائل ديگر که امروزه مطرح مي شود حل نخواهد شد. با توجه به اهميت ساختار، لازم است که عناصر مهم ساختار سياسي و اجتماعي و فرهنگي افغانستان را ذکر نمايم.
عناصري مانند خويشاوندي، دخالت دين در سياست و اقتصاد سياسي وابسته در فرهنگ سياسي افغانستان ريشه طولاني دارد و اساسا شکل دهنده ساختار سياسي، اجتماعي و فرهنگي ما مي باشد.
افغانستان بدون همکاري کشورهاي بين المللي قادر نيست کارويژه هاي اقتصادي خود را انجام دهد. افغانستان بار اول به انگليس وابسته شد و بعد از آن به شوروي سابق وامروزه نيز به ايالات متحده و کشورهاي ديگر وابسته است. اقتصاد سياسي وابسته باعث مي شود که کشور هيچ وقت نتواند سياست مستقل اتخاذ نمايد. اين اقتصاد سياسي وابسته در عرصه سياستگذاري خارجي به عنوان يک محدوديت و مانع بر سري راه سياستمداران ما عمل مي کند و باعث مي شود که ما نتوانيم سياست مستقل اتخاذ نمايم. سياست کشور به نوعي وابسته به کشور تمويل کننده اقتصادي خواهد بود.
با توجه به اين عناصر که در ساختار سياسي، اجتماعي و فرهنگي افغانستان وجود دارد و رويکر امنيتي جامعه بين الملل به افغانستان نمي توان انتظار داشت که مشکلات از قبيل امنيت، فساد اداري و ... برطرف گردد. اين عناصر باعث تشديد مشکلات مي شود و از طرفي رويکرد امنيتي هم بودجه زياد لازم دارد که افغانستان قادر به پرداخت آن نيست و اين رويکرد همچنين باعث مي شود که کشورهاي همسايه نيز ديد خصمانه به افغانستان پيدا نمايد. عنصر اقتصاد سياسي وابسته و ديد امنيتي به افغانستان هيچ گاه سازگار نيست. افغانستان نه تنها در بخش امنيتي بلکه در تمام بخشها وابسته به جامعه بين الملل مي باشد. با توجه به اين چالش ها و موانع که بر سر راه جامعه جهاني براي ريشه کن کردن تروريسم و آوردن ثبات در افغانستان وجود دارد ضروري مي نمايد که جامعه بين الملل تغيير رويکرد داده و يا در کنار رويکرد امنيتي رويکرد هاي فرهنگي و سياسي را نيز لحاظ نمايد. رويکرد امنيتي چه داخلي و چه خارجي باشد جوابگو نمي باشد. نمونه هاي آن را مي توان در تاريخ فراوان مشاهده نمود.
رويکرد امنيتي با توجه به ساختار سياسي و اجتماعي افغانستان نيز جوابگو نمي باشد. رويکرد فرهنگي و سياسي بر رويکرد امنيتي اين مزيت را دارد که باعث جلب اعتماد مردم و سبب مشارکت مردم در حوزه سياسي مي شود. اعتماد مردم به دولت باعث مي شود که دولت برنامه هاي خود را با مشارکت مردم اقتدارانه تحقق بخشد.
بنابراين دولت و جامعه جهاني بايد تلاش نمايد که در کنار رويکرد امنيتي رويکرد فرهنگي و سياسي را تقويت کرده تا هم مسئله امنيت، فساد اداري، اقتصاد سياسي افغانستان حل گردد و حل اين مسائل زمينه را براي تغيير ساختار قبيله اي افغانستان فراهم نمايد .

دیدگاه شما