پانزده سال از تشکيل نظام جديد سياسي و حضور گسترده جامعه جهاني در افغانستان مي گذرد. طي اين سالها ميلياردها دالر کمک از سوي کشورهاي منطقه و جهان به افغانستان واريز گرديد و هزاران مشاور خارجي در بخش هاي مختلف حکومتداري با ادارات افغانستان همکاري داشتند و حدود صدهزار نيروي نظامي خارجي براي تأمين امنيت و مبارزه با هراس افگني در کشور حضور يافته بودند و صدها پروژه اقتصادي در مناطق مختلف کشور به بهره برداري سپرده شد. هدف از اين همه تلاش ها و کمک ها، تأمين امنيت و ثبات در افغانستان و برقراري نظم و حاکميت قانون و تطبيق ارزش هاي دموکراسي بود که راه را براي توسعه اقتصادي، علمي و فرهنگي کشور نيز آماده مي کرد. هدف آن بود که افغانستان روي پاي خود بايستد و از وابستگي به کشورهاي خارجي رهايي يابد.
اما پس از پانزده سال شاهد هستيم که ما نه تنها به اهداف تعيين شده در عرصه هاي امنيت، حکومتداري، توسعه انساني و اقتصادي نرسيده ايم که اکنون خطر برگشت به نقطه صفر يعني وضعيت سال 2001 سبب نگراني هاي جدي مردم افغانستان گرديده است. سال گذشته بدترين سال و خونين ترين سال براي مردم افغانستان بود. سال آينده نيز بنابر پيش بيني هاي مقامات امنيتي و سياسي سال خونين خواهد بود. ناامني، فساد فاحش اداري و تصميمات خام و مقطعي حکومت در مبارزه با هراس افگني و فساد اداري سبب فرار سرمايه از کشور گرديد. فرار سرمايه، تعطيلي فعاليت هاي اقتصادي و تجاري را به دنبال داشت. بيکاري و فقر گسترده از تبعات حتمي وضعيت آشفته اقتصادي است که امروزه زندگي و حيات بسياري از شهروندان کشور را با خطر مواجه ساخته است.
موج مهاجرت مردم به کشورهاي صنعتي نيز از پيامد شرايط ناگوار امنيتي و اقتصادي در افغانستان است. بر اساس گفته هاي مسؤلان وزارت امور مهاجرين و عودت کنندگان تنها در سال گذشته ميلادي حدود 250 هزار نفر در 44 کشور صنعتي جهان در خواست پناهندگي داده‌اند که از اين تعداد 150 هزار آن تنها در آلمان درخواست پناهندگي داده‌اند. تأسف بارتر آن که بسياري از اين مهاجرين را جمعيت جوانان و تعداد قابل توجه آن را افراد تحصيل کرده و باسواد تشکيل مي دهند. با توجه به نيازي که دولت افغانستان به نيروي جوان و تحصيل کرده دارد، اين مهاجرت ها مي تواند عواقب وحشتناکي براي کشور داشته باشد.
اين آمار نشان مي دهد که مردم پس از پانزده سال نسبت به آينده کشورشان مأيوس شده اند. تلاش هاي جامعه جهاني و دولت افغانستان نتوانست بر دردهاي تاريخي و دوامدار اين مردم مرحم نهد. اکنون مردم از روي ناچاري تمام زندگي و دارايي خود را به حراج گذاشته راهي کشورهاي خارج مي شوند. موج جديد مهاجرت امسال از يک طرف بر روحيه عمومي تأثير منفي بجا گذاشت و از سوي ديگر اقتصاد آسيب ديده و ورشکسته خانواده ها را خرابتر کرد و باعث خارج شدن پول هاي گزاف از کشور گرديد.
به هرحال مهاجرت هموطنان به کشورهاي خارجي نتيجه مستقيم نااميدي آنان از بهبود وضعيت امنيتي و اقتصادي در کشور مي باشد. امروزه صدها هزار پناهجو از کشور افغانستان در کشورهاي خارج به سر مي برند. با توجه به هجوم مهاجران از کشورهاي سوريه، عراق، کشورهاي افريقايي، ايران، پاکستان، بنگلادش و ... کشورهاي مقصد سعي دارند زمينه برگشت مهاجران را به کشورهاي مبدأ فراهم سازند. در همين رابطه نماينده اتحاديه اروپا به افغانستان آمده بود تا مقامات اين کشور را در پذيرش آن عده از مهاجران افغاني که پناهندگي شان در کشورهاي اروپايي پذيرفته نمي شود، متقاعد سازد. البته مشکلات کشورهاي صنعتي را در پذيرش مليون ها مهاجر نمي توان ناديده گرفت؛ اما مسأله واضح در مورد پناهجويان افغانستاني اين است که اين مهاجران صرف به دليل وضعيت خراب امنيتي راه دشوار مهاجرت را در پيش گرفته اند و از زندگي و دارايي خود براي رسيدن به کشورهاي مقصد هزينه کرده اند. بنابراين برايند برگشت اجباري پناهجويان به افغانستان به تيره تر کردن لشکر گروه هاي هراس افگن منجر گرديده و مشکلات پيش بيني ناشده اي را متوجه حکومت افغانستان و جامعه جهاني خواهد کرد.