امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوی می‌گوید که که امریکایی‌ها حق دارند که به خاطر 2500 عسکرشان در افغانستان تصمیم بگیرند ولی این حق مشروع ماست که با سرنوشت 35 میلیون افغان مطابق تقویم دیگران سازش نکنیم.
آقای صالح که دوشنبه 18 حوت در هفتمین سالیاد درگذشت مارشال محمد قسیم فهیم معاون پیشین ریاست جمهوری صحبت می‌کرد گفت:« افغانستان از امریکایی‌ها برای کمک‌های‌شان متشکر است، ممنون است،  بسیار کمک کردند، آنها حق دارند در مورد 2500 عسکر خود و چندهزار عسکر ناتو در افغانستان کنفرانس بگیرند، مصاحبه بدهند، نامه نوشته کنند و با طالبان مذاکره کنند، این حق مشروع شان است. ولی این حق مشروع ماست که سرنوشت 35 میلیون انسان افغانستان را مطابق به جنتری و تقویم دیگران به سازش نگیریم.»
معاون رئیس جمهور علاوه کرد که درست است که ملت افغانستان فقیر است، بیچاره است، متکی به کمک خارجی است، ولی تسلیمی به صلح آمرانه را هرگز نمی‌پذیرد.
آقای صالح انتشار نامه‌ای وزارت خارجه امریکا به رئیس جمهور اشرف غنی را نوع افشا توصیف کرد و گفت که دولت افغانستان روی مسائل اصلی معامله و سازش نمی‌کند و عقب هم نمی‌رود.
وی در این گردهمایی با تاکید گفت :«سر اصل انتخابات اگر طالبان به توافق می‌رسد، ما روی تاریخ انتخابات می‌توانیم حرف بزنیم، سر اینکه این انتخابات نظارت شده‌ترین انتخابات بشر باشد هم ما می‌توانیم حرف بزنیم، ولی به معامله 20 نفر دریک اطاق که باز نسخه انحلال قانون ما را، نظام ما را، دست‌آوردهای ما را و از همه مهمتر حق رای را از توده افغانستان بگیرد، ابدا ابدا ابدا.»
وی خطاب به اداره رئیس جمهور امریکا افزود که آنها از ما می‌خواهند که یک تصمیم سخت بگیریم، ولی ما روی قانون اساسی کشور خود پا نمی‌گذاریم.
صالح با تعبیر چند بار افشاگری از انتشار نامه وزارت خارجه امریکا به ریاست جمهوری افغانستان افزود:«رابطه افغانستان با دنیای غرب و امریکا یک رابطه بنیادی است، استوار به منافع است و استوار به احترام متقابل است، ولی هر لحظه‌ای که این منافع اساسی و بنیادی آنچه که در انگلیسی برایش Core interest گفته می‌شود، زیرپا شود ما ملت خود را در جریان می‌گذاریم. با آنکه ما از دید مالی، نظامی و اقتصادی ضعیف هستیم، اما فقر هیچگاه باعث نشده که این ملت خود را از دیگران کمتر احساس کرده باشند. ما عزت خود را هیچوقت به سازش نمیگذاریم.»
وی افزود که طالبان یک واقعیت است، واقعیت تلخ یا شیرین، دولت افغانستان حاضر است که با آنان صلح کند، ولی صلح آمرانه را نه در بعد داخلی‌اش و نه در بعد خارجی اش، قبول ندارد.
او علاوه کرده: «ما کسی را حذف کردنی نیستم، که را حذف کنیم؟ توده طالبان بیچاره‌ترین‌های همین مملکت اند، و خواهش ما هم این است که آنها[طالبان] سیاست حذف را کنار بگذارند.»
صالح درمورد طرح صلحی که به حکومت پیش‌کش شده است گفت که یکی از بندهای طرح این است که افغانستان نیاز به ایجاد شورای عالی شریعت دارد.
معاون رئیس جمهوری اضافه کرد:« کشوری که در دامنش مولانا زاده شده، ملتی که نام فرزندانش امام ابوحنیفه بوده است، حالا دو ملا از مدرسه حقانیه بیایند و مرا بگوید که بیا از نو لیسانس مسلمانی برایت می‌دهیم، من در پای این سند ننگ ابدا مضا نخواهم کرد.»
او می‌گوید که فقر و تنگدستی مردم افغانستان به دنیای خارج معنای این را نخواهد داشت که دولت افغانستان به خواست ها نامشروع دیگران تمکین کند.
صالح می‌گوید که اگر خدا ناخواسته یک چنین شرایط[تطبیق طرح صلح خلیل‌زاد» تطبیق شد او مثل امام حسین ایستاد می‌شود و به این شرایط نه می‌گوید.
به قول او آمار کشتارهای 20 سال اخیر به مراتب بیشتر از کشتاهای است که توسط روس‌ها و رژیم حزب دموکراتیک صورت گرفته بود. وی علاوه کرد که این کشتار‌ها پروسه‌ای به‌نام صلح را پیچیده‌تر ساخته و مردم را نسبت به طالبان متنفرتر ساخته است.
او افزود که پیام ما به طالبان این است که اگر جایگاهی در میان مردم افغانستان دارید، از کشتار بزرگان قومی، از کشتار اهل سیاست، از کشتار علمای دینی بپرهیزید، چون این دو با هم امکان ندارد.
صالح می‌گوید که افغانستان به یک صلح دولایه نیاز دارد که اول معضل تاریخی افغانستان با پاکستان حل شود، تا طالبان به صلح کردن توسط پاکستان مجبور ساخته شود. صالح تاکید کرد که برای ما رای دادن اصل بحث است.