صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

خانه‌های اُمن؛ نامی که برای مسؤِولان شان نا امنی ایجاد میکند

خانه‌های اُمن؛ نامی که برای مسؤِولان شان نا امنی ایجاد میکند

زنان به عنوان نیمی از پیکر جامعه، به دلایل مختلف همواره در جوامع انسانی به خصوص در کشور مورد تبعیض و خشونت بودهاند؛ خشونتها و تبعیضهایی که گاهی آن قدر زیاد میشود که یک زن را مجبور به فرار از خانه که مکان امن برای هر انسانی است، میکند و به مکانهای موقت که تعلق عاطفی به آنجا ندارد، پناه میبرد. این مکانها در کشور به «خانهی امن» مسمی است، مکانهایی که آخرین پناهگاه زنان خشونت دیده است؛ زنان و دخترانی که فاقد حمایتهای اجتماعی بوده و روایتهای مشترکی دارند.
روزنامه افغانستانما به مناسبت روز هشت مارچ با مسئول یکی از این خانهها مصاحبهای انجام داده است؛ تا چالشها و مزیدهای این گونه خانهها بررسی کند.
نجوا دانش (نام مستعار)، تحلیلگر برنامههای موسسهای است که برای زنان خدمات حمایتی مهیا میکند، به گفته او این موسسه و کارمندان آن، طی سالهای گذشته خدماتی که برای زنان افغان انجام دادهاند با تهدیدها و چالشهای زیادی روبرو شدهاند؛ با این وجود، موسسه مذکور در بهبود وضع زنان در عرصههای اجتماعی از هیچگونه خدماتی از زنان دریغ نکرده است.
پرسش:  این مکان چگونه و با چه هدف ایجاد شده است؟
پاسخ: این موسسه با هدف تشکیل جامعه مرفه، تحصیل کرده و پایدار؛ همچنین تلاش برای دفاع و حفاظت از حقوق بشری زنان، دختران، افراد فقیر و محروم برای دستیابی به عزت نفس، تعیین سرنوشت و نقش واقعی آنان در جامعه ایجاد شده است که بیشتر برای حقوق زنانی که در جستجوی حقوق بشری خود هستند فعالیت میکند. ما دو مرکز حمایوی داریم که در ان بخش زنان را حمایت میکنند.
پرسش: زنان چهگونه می توانند از موجودیت این مراکز آگاهی یابند و تا چه حد تاثیرگذار بوده؟
پاسخ: ما برنامههای آگاهیدهی داشته و داریم که بیشتر از طریق ملا امامان و بزرگان دین که افراد با نفوذ جامعه را تشکیل میدهند انجام می شود؛ همچنین به خود افراد جامعه و همان محیط اعم از مرد و زن از این برنامهها مستفید میشوند؛ البته رسانهها و ارگانهای مربوطه هم کم نقش نبودهاند. همچنین به خانم هایی که قضایاشان به خوبی حل شده و دوباره به جامعه برمیگردند مشوره داده میشود که به زنانی که عین کمک را نیاز دارند معلومات مثبت را بدهند.
پرسش: عمده ترین مشکلاتی که سبب رجعت زنان خشونت دیده به این مراکز می شود چه هستند؟
پاسخ: بیشتر قضایای ما لتوکوب، تجاوز، ازدواج زیرسن و انواع دلایل برای طلاق مییاشند که این زنان مجبورا حتی با اطفال خود به این مراکز مراجعه میکنند.
پرسش: اعمال این گونه خشونتها بیشتر از طرف چه  کسانی است؟
پاسخ: اعمال خشونتها بیشتر ازطرف نزدیکان این زنان صورت میگیرد؛ مثلا شوهر، پدر و برادران یا هم دیگر مشکلات خانوادگی که امکان حل شدن ندارند، است.
پرسش: خدماتی که از طرف موسسه شما برای زنان انجام می شوند کدامها هستند؟
پاسخ: خدمات شامل جای بودباش، خوراک، پوشاک، خدمات صحی، خدمات عدلی و قضایی، خدمات روان درمانی، سواد آموزی و حرفه که تا زمان حل قضیهشان میشود.
پرسش: طبق گفتههای شما این خدمات بیشتر متمرکز به زنان خشونت دیده است؛ آیا برای خانمهای دیگر که کاملا بیسرنوشت هستند خدماتی درنظر گرفته یا اجرا کردهاید؟
پاسخ: البته در این قسمت ما فند نداریم؛ اما، به درخواست ریاست امور زنان، زنانی که قضیه خاص ندارند، مکانی برای بودباش داشته باشند تا زمانی که فامیلهاشان پیدا شود؛ همچنین به قصد این که این زنان نیز متضرر نشوند از آنان نگهداری میکنیم که خوشبختانه بیشترشان اعضای فامیل خویش را پیدا کرده و به آنان مدغم شدهاند.

پرسش: زنان تا چه مدتی می توانند درمراکز حمایوی بمانند؟
پاسخ: تا زمانی که قضایای آنان به طور رسمی حل نشده و به فامیلهای شرعیشان مدغم نشوند؛ زمانی که خودشان درخواست بدهند و قضیهشان حل شود، میتوانند مرکز را ترک کنند.
پرسش: خدمات مراکز حمایوی شما در نقش خود چقدر موثر بوده است؟
پاسخ: در مدت سالیانی که ما فعالیت میکنیم از هر دو مرکز به تعداد 200 تا 300 خانم مدغم شدهاند که همه از خدمات ما مستفید شدهاند. بسیاری با سواد شده و بسیاری هم پس از ادغام، فعالیت خیاطی و گلدوزی برای امرار معشیت ایجاد کردهاند و طبق گزارشات بعد از ادغام آنان از زندگی خود راضی بودهاند.
پرسش: آیا زنانی که از اینجا رفته اند، دوباره به مراکز حمایوی بازگشته اند یا خیر؟
پاسخ: بلی؛ اما تعداد بسیار کمی شاید یک یا دو خانم که دوباره قضیه یا درخواست‌‌شان پیگیری میکنیم. همچنان از طریق ارگانهای عدلی و قضایی و با جلسههای میانجیگری متداوم سعی میکنیم تا دیگر تصمیمی اتخاذ نکنند که منجر به برگشت دوباره آنان شود و زندگی خود را بهتر ادامه بدهند.
پرسش: تاکنون حمایت و کمکهایی جهت بهبود این مراکز از سوی دولت انجام شده است؟
پاسخ: ما حمایتهایی از طرف وزارت صحت عامه و وزارت زنان داریم اما متاسفانه بعضا شفاخانهها بعد از اینکه میفهمند اینان خانمهای مرکز هستند توهینشان میکنند و الفاظ نامناسب برایشان استفاده میکنند و از این جهت ما همراه ارگانها جلسه داشتیم که توسط مکتوب رسمی آن را پیش برده و این مساله را تا میزانی حل کردهایم.
پرسش: نگاه نامتعارفی نسبت به زنانی که در خانههای امن هستند، وجود دارد، طی سالهایی که شما فعالیت کردهاید، چقدر این نگاهها تغییر کرده است؟ و خشونت ناشی از این نوع نگاه، تا چه زمانی همراه زنان است؟
پاسخ: ما تا توان داشتیم مبارزه کردیم تا این نگاههای منفی از بین بروند؛ مکتوبهایی که برای شفاخانهها امضا میشود به همین منظور است تا دیگر مورد توهین قرار نگیرند و همچنین معلومات جامعهای آنقدر گسترش پیدا کرده است که کمکم دیگر کسی خانههای امن را جای برای فساد نه، بلکه برای کمک میدانند و همکاری ملا امامان و بزرگان قوم خودش اثبات این مساله است که دید منفی اجتماع کموبیش از بین رفته است.
پرسش: آیا تاکنون با تهدیدی مواجه شده اید؟
پاسخ: البته فعالیت و مراکز ما پنهانی و با حمایت ارگانهای عدلی و قضایی است؛ اما، بعضا بله تهدیدهای وجود دارد که ما با جدیت امنیت مستفیدین را از مرکز تا برگشت حفظ میکنبم.
پرسش: چه تهدیدهایی؟
پاسخ: مثلا حمله از جانب مقابل قضیه، یعنی مجرم قضایا یا هم بعضی از گروهها که البته مجرمان قضیه با شناسایی روشهای کاری ما بیشتر برای ما تهدید محسوب میشوند.
پرسش: سرنوشت اطفال این زنان در مرکز حمایوی چگونه است؟
پاسخ: ما بارها درخواست ایجاد کودکستان را دادهایم اما متاسفانه هنوز موفق نشدیم که مکانی جداگانه برای نگهداری اطفال ایجاد کنیم؛ البته در خود مراکز حمایویمان اتاقهای با وسایل آموزشی و بازی تهیه کردهایم تا بیشتر اوقات آنجا مصروف بوده و تا زمان ادغام مادران شان، کمتر تحت تاثیر فضا و قضایا قرار بگیرند.
پرسش: آیا خدماتی برای تحصیل و زندگی آینده این اطفال در نظر گرفتهاید؟
پاسخ: حمایتهای که ما دریافت میکنیم متاسفانه آنقدر توانایی پوشش تحصیل اطفال آنان را ندارد؛ اما، در صنوف سواد آموزی برای آنان نیز زمانهای وجود دارد تا چیزی کماکان یاد بگیرند.

پرسش: شما انگیزه خود زنان را در عرصه بهبود بخشیدن وضع زندگیشان چهطور بررسی میکنید؛ و پس از انجام خدمات چقدر شاهد اشتراک زنان در جامعه بودهاید؟
پاسخ: زمانی که خانمها در مرکز میآیند از حالت روحی و روانی مناسبی برخوردار نیستند؛ همچنین، از حمایت ما و ارگانهای عدلی و قضایی کاملا ناامیداند اما خدمات ما آنان را وادار و امیدوار میکند تا برای قضایا خود پا پیش گذاشته و مبارزه کنند و بسیاری از خانمها به شکل داوطلبانه به خانمها مشوره میدهند تا در این مراکز برای دریافت حمایت بیایند.
پرسش: سخن پایانی.
امیدوار هستم که حمایتهای ما در بخش محو خشونت نقش مثبتی را بازی کرده باشد و آیندهی عاری از خشونت در برابر افراد جامعه چه مرد یا زن داشته باشیم.