اشاره: نهم حوت در افغانستان روز ملي سرباز نام گذاري شده است، امروز نهم حوت است و روز ملي سرباز. به اين مناسبت روزنامه افغانستان‌ما، گفتگويي را با خانم منيره يوسف‌زاده معين تعليمات و پرسونل وزارت دفاع کشور انجام داده است.

جناب معین صاحب مدتی است شما در مدیریت بخش تعلیم و تربیه اردوی ملی افغانستان قرار دارید، وضعیت در تعلیم و تربیه اردوی ملی کشور از چه قرار است؟
یوسف‌زاده: تشکر از شما و تشکر از رسانه شما، اگر یک نگاه گذرا به تعلیم و تربیه اردوی ملی کشور بعد از سقوط طالبان و احیای اردوی بیندازیم، می‌بینیم که پر از دست‌آورد است. زمانیکه اردوی ملی ایجاد شد تمام مراکز تعلیمی و تحصیلی ما به کریکولیم و استادان خارجی وابسته بودند. اما اکنون بعد از هجده سال مراکز تعلیمی و تحصیلی ما به خودکفایی لازم رسیده است.
اول از نظر استاد، اینک اردوی ملی به خودکفایی رسیده است و حالا اردوی ملی ما می‌تواند نیروهای جدید نظامی را خود آموزش بدهند.
دوم مراکز تحصیلی که جوانان ما را از نگاه اکادمیک آموزش بدهند، یعنی فکر جنگ تولید کنند، در پوهنتون نظامی مارشال فهیم در این مورد کار زیادی انجام شده و این دانشگاه «مردمیدان» آموزش می‌دهد. در هر دو بخش، چه در بخش مواد آموزش نظامی و چه در بخش نحوۀ آموزش نظامی، اردوی ملی افغانستان به خودکفایی رسیده است. من می‌توانم به جرات بگویم امروز افسران، بریدملان و سربازانی را که مراکز آموزشی ما در اردوی ملی کشور آموزش می‌دهند، میتوان با مراکز آموزشی کشورهای منطقه قابل مقایسه دانست.
همچنین در بخش کماندو یا نیروهای خاص و قوای هوایی نیز اضافه کنم که امروزه کماندوهای ما تمام آموزش‌ها را در داخل کشور می‌بینند. در مورد قوایی هوایی هم آموزش‌های ابتدایی در داخل کشور انجام می‌شود ولی برای بخش‌های پیشرفته‌تری آموزش‌های پیلوتی، پیلوتان به بیرون از کشور فرستاده می‌شوند.
بورسیه‌های که اکنون برای آموزش‌های مسلکی داده می‌شود، بیشتر بورسیه‌های ارتقای ظرفیت است تا بورس‌های آموزشی. در مورد امکانات و تجهیزات آموزشی نیز مراکز تعلیمی و تحصیلی ما، اکنون از امکانات آموزشی عالی برخوردارند.

 ناتو گفته که حدود ده هزار نیرو در افغانستان دارد و نقش این نیروها آموزشی است، شما وضعیت آموزش نیروهای امنیتی را بعد از ناتو را چطور ارزیابی می‌کنید؟ یعنی در سال‌های آینده اگر ناتو از افغانستان خارج شود.
یوسف‌زاده: رئیس جمهور کشور، وزیر دفاع و لوی‌درستیز قوای مسلح اعلان کردند که عدم حضور فزیکی نیروهای خارجی هیچ تاثیری منفی بر وضعیت آموزش نیروهای امنیتی افغانستان نخواهد داشت. چون جامعه بین‌المللی تعهد درازمدت برای حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان دارند. بنابراین من به عنوان کسیکه دو سال است در کنار اردوی ملی کشور هستم، به مردم عزیز افغانستان اطمینان می‌دهم که نیروهای امنیتی کشور به خصوص اردوی ملی کشور به آن جایگاهی رسیده که بتواند رهبری جنگ را به عهده بگیرد، جنگ و مسئولیت آموزش‌های نظامی را نیز خود عهده‌دار شود.
من می‌خواهم اضافه کنم که نقش نیروهای خارجی هم اکنون تنها مشوره است.
تاکید کنم که جامعه جهانی در برابر نیروهای امنیتی افغانستان تعهد حمایت دراز مدت دارد و همکار نیروهای امنیتی افغانستان و به خصوص همکار اردوی ملی افغانستان خواهند بود.

 حضور زنان در صفوف نیروهای امنیتی افغانستان یکی از دست‌آوردهای نظام سیاسی جدید است، به خصوص در چند سال اخیر از جانب رهبری نظام روی این موضوع توجه صورت گرفته، ارزیابی شما چیست؟
یوسف‌زاده: اگر ما وضعیت را در کشورهای همسایه خود و همچنین وضعیت را در منطقه مقایسه کنیم، با توجه به سال‌ها جنگ در کشور و دید غالب که متاسفانه نسبت به حضور زنان در نیروهای امنیتی وجود دارد، حضور زنان را با کمیت 3000 نفر در اردوی ملی، حضور قابل تقدیر و چشمگیر می‌باشد.
بحث دیگر، اگر ما از کمیت بگذریم در مورد موثریت زنان در سکتور امنیتی و به‌خصوص در اردو بپردازیم، متوجه می‌شویم که زنان بعد از هجده سال هم‌اکنون مسئولیت‌های برابر با مردان در اردوی ملی دارند. زنان پیلوت هستند، زنان در کماندو حضور دارند، زنان در بخش‌های اداری، لوژیستکی و مالی وزارت دفاع حضور دارند.
به صورت کلی بگویم که اگر هجده سال پیش ما زنان را بخاطر تبعیض مثبت جذب نیروهای امنیتی می‌کردیم، امروز زنان با مسئولیت برابر با مردان در سکتور امنیتی به‌خصوص در اردوی ملی حضور دارند.
من این نظر را که زنان به خاطر رعایت جندر و یا به خاطر حضور جامعه جهانی در نیروهای امنیتی حضور دارند، کاملا رد می‌کنم. من به چشم خود می‌بینم که زنان صادقانه، متعهدانه و بسیار موثر در اردوی ملی، وظیفه انجام می‌دهند. وقتی من از ساعات مساوی پرواز یک خانم پیلوت با ساعات پرواز یک مرد پیلوت در اردوی افغانستان صحبت می‌کنم، نشان‌گر این است که زنان به حضور اثرگذار در اردوی ملی رسیده‌اند.
من یک سال و نیم پیش شورای ملی نظامی زنان را تشکیل دادم، به خاطری که زن افغان در خط مقدم جنگ، با افراطیت و تروریسم مبارزه می‌کند، از جامعه جهانی خواستم که شورای زنان نظامی جهان را تشکیل دهند و زنان نظامی افغانستان تجربیات خود را شریک بسازند.

 زنان نظامی در صفوف نیروهای امنیتی چه مشکلاتی دارند؟
یوسف‌زاده: ما سه شاخص را باید در نظر بگیریم. اول فضای امن برای زنان وجود داشته باشد، دوم مسئولیت و صلاحیت وجود داشته باشد و سوم امکانات برای زنان فراهم باشد.
بهر حال امکانات بسیار خوب برای حضور زنان در اردوی ملی کشور موجود است. منظورم فرصت‌ها و امکانات در یک جامعه اسلامی و انسانی است.
بحث دوم حضور زنان در بست‌ها مطابق مسلکی و ظرفیت‌شان است. خوش‌بختانه ما در این بخش کار کرده ایم که زنان را در بست‌هایی موظف کنیم که توانایی انجام آن را دارند. بحث دیگر فضای امن روانی برای خانم‌هاست. در داخل وزارت دفاع پالیسی واضح و شفاف برای پیگیری آزار و اذیت جنسی زنان وجود دارد و ریاست حقوق بشر و جندر ما حضور گسترده‌ای در تمام قطعات دارد و ما در تمام قطعات اردوی مشاور جندر داریم که می‌خواهیم این موضوع انکشاف داده شود.
در گذشته مشکلاتی در مورد بست‌های پی1، پی2 و پی3 وجود داشت. در این مورد بعضی بخش‌ها برای مردان، برخی بخش‌های برای مردان و زنان در نظر گرفته شده بود. در این مورد بحث شده و من صحبت کرده ام که بست‌های عالی نباید ویژه مرد یا زن باشد، باید برای این بست‌ها رقابت آزاد باشد و هرکسیکه ظرفیت داشته باشد احراز کند. روی این مورد ما بحث‌های خوبی با همکاران بین‌المللی خود در حمایت قاطع داشتیم که حضور موثر و برابر زنان را در بخش‌های مختلف داشته باشیم.
از دید من اگر بخواهیم روی مشکلات زنان نظامی بپردازیم این است که ما هنوز مشکلات فرهنگی و عنعنوی داریم. من امیدوارم که رسانه‌ها و جامعه مدنی روی این موضوع صحبت کنند همانطوری که یک مرد نظامی قهرمان است یک زن نظامی قهرمان‌تر است بخاطر اینکه یک زن چالش‌های مختلفی را سپری می‌کند تا به این نقطه برسد که لباس مقدس نظامی را بپوشد.
بعضا وزارت دفاع امکانات بیشتری را در اختیار زنان قرار می‌دهد که تشویق شوند تا حضور موثر زنان در اردوی ملی را داشته باشیم.

 پلان آتی وزارت دفاع برای حضور زنان در اردوی ملی چیست؟
یوسف‌زداه: برنامه این است که تنها زنان بست و ریاست جندر را اشغال نکنند، در بست‌های دیگر نیز حضور داشته باشند. حضور خودم در رهبری وزارت دفاع به نظرم یک گام خوب بود که کمک می‌کند خانم‌های دیگری در بخش‌های عالی در وزارت دفاع حضور پیدا کنند. بحث دیگر اینکه ما روی برنامه گسترده‌ای با علمای دینی و جامعه مدنی کار می‌کنم که به کمک آن جلب و جذب زنان از مناطق مختلف در اردوی ملی باید بالا برده شود.