گزارش : علیرضا احمدی
ویروس کرونا بیش از یک سال پیش در ووهان کشور چین شیوع پیدا کرد و به سرعت به مرزها را درنوردید و در غرب و شرق پراکنده شد. اولین نشانه این ویروس حدود یازده ماه پیش در ولایت هرات دیده شد.
وزارت صحت عامه برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا خواستار اقدامات جدی از جمله قرنتینه عمومی و تعطیلی نهادهای آموزشی و بازارها شد. در کنار این وزارت، با کمک نهادهای مدنی و رسانه‌ها، از مردم خواست که به توصیه‌های صحی و بهداشتی توجه کنند و از تجمع و عبور و مرور بی‌جا خودداری کنند. اما شماری زیادی از شهروندان به این توصیه‌ها توجهی نکردند و نمی‌کنند.
آمارهای رسمی حکایت از جان باختن بیش از دو هزار شهروند بر اثر ابتلا به ویروس کرونا می‌کند که در بین آنان 83 کارمند صحی نیز است.
معصومه جعفری معاون سخنگوی وزارت صحت عامه به روزنامه افغانستان‌ما گفت: «در مجموع به تعداد 4024 کارمند صحی از اول پاندمی تا فعلا به کرونا مصاب شده‌اند که 1135 نفر آنها خانم‌ها بودند و به تعداد 83 کارمند صحی به دلیل ابتلا به ویروس کرونا، وفات کردند که 8 نفرشان خانم‌ها هستند. وزارت صحت عامه بی‌توجهی شهروندان را از عامل اصلی شیوع ویروس کرونا در کشور می‌داند و می‌گوید که اگر شهروندان توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنند، سرایت این ویروس کاهش می‌یابد. یاسین علی‌نژاد، متخصص امراض چشم و گلو به روزنامه افغانستان‌ما گفت که سرعت انتشار این ویروس نسبت به سایر ویروس‌ها بسیار بالاست و تا زمانی که واکسین آن تهیه نشده است، باید توصیه‌های بهداشتی را رعایت کنیم.
آقای علی‌نژاد افزود که اکثر افرادی که به این ویروس مبتلا شده‌اند، افرادی بوده‌اند که در مکان‌های مزدحم بدون توجه به توصیه‌های بهداشتی حضور یافتند.
او علاوه کرد که توجه نکردن به توصیه‌های بهداشتی دو قشر از جامعه را بیشتر تهدید می‌کند. یک، افراد مسن؛ دوم، داکتران. او افزود که افراد مسن به دلیل اینکه مقاومت بدنشان در برابر بیماری‌ها کمتر شده‌ است بیشتر در معرض خطر هستند. داکتران نیز به دلیل اینکه مجبور هستند هر روز در صف اول باشند، به همین دلیل خطر بیشتری آنان را تهدید می‌کند.
بر اساس معلومات سازمان امدادی «یوهانیتر» تعداد زیادی از کارمندان بخش مراقبت‌های صحی در کشور به نوع جدید ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. این سازمان امدادی در برلین گفته بود که شمار کارمندان صحی مبتلا شده در کشور بیشتر از سایر کشورها است.
چنانچه یوهانیتر گفته است نتایج آزمایشات بیش از ۸۷۱ نرس و داکتر تاکنون مثبت تثبیت شده است و ۱۳ نفر از کارمندان صحی نیز بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باخته‌اند. به این ترتیب از هر ۱۳ فرد آلوده به ویروس کرونا یک تن در بخش صحی مصروف کار بوده‌اند.
به گفته سازمان امدادی یوهانیتر یکی از دلایل این مسئله ناآگاهی و معلومات نادرست در مورد ویروس از سوی این کارمندان صحی است. یک نظرسنجی این سازمان در میان داکتران و نرس‌های کشور نشان می‌دهد که تنها ۳۶ درصد از مصاحبه شوندگان از سوی نهادهای رسمی در رابطه به ویروس آموزش دیده‌اند. مابقی آنها از طریق رسانه‌ها در این رابطه معلومات کسب کرده‌اند.
علاوه بر این، این سازمان انتقاد کرده است که زنان به دلیل پاندمی کرونا دسترسی اندکی به مراقبت‌های صحی دارند. نسرین افضلی، مسئول تساوی جنسیتی سازمان یوهانیتر در افغانستان گفته است که زنان در بسیاری از مناطق از ترس آلوده شدن به ویروس دیگر به داکتر یا به شفاخانه‌ها مراجعه نمی‌کنند.
همواره تعداد اندکی از زنان به هدف مراقبت کودک و مادر، معاینات دوران بارداری و یا تطبیق واکسین به شفاخانه مراجعه می‌کنند. بنا بر معلومات سازمان امدادی یوهانیتر برخی شفاخانه ها که محلات جداگانه انتظار برای زنان داشتند در نتیجه شیوع پاندمی کرونا به مراکز تجرید و اسکرین بیماران کرونا مبدل شده‌اند.
معلوماتی که سازمان صحی جهانی در ماه اکتبر منتشر کرده است، نشان می‌دهد که میزان ابتلاء به کووید 19 در بین کارمندان مراقبت صحی، بسیار بیشتر از جمعیت عمومی است: کارمندان صحی کمتر از سه درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند اما 14 درصد موارد ابتلاء به کووید 19 در سطح جهان را که به سازمان صحی جهانی گزارش شده است، به خود اختصاص می‌دهند. حصول اطمینان از اینکه کارمندان صحی از نیازمندیهای اولیه در بخش آب، بهداشت و فاضلاب برخوردارند تا بتوانند از خود، بیماران، خانواده ها و کودکانشان حفاظت کنند، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است.
حکومت نیز با اگاهی از این موضوع و مشکلات داکتران، در ماه حمل سال جاری خورشیدی با شیوع ویروس کرونا در کشور اعلام کرده بود در صورتی که کارمندان صحی به‌دلیل ابتلا به کرونا فوت کنند، مستحق امتیازات «شهدا» می‌شوند. همچنین در آن زمان در جلسه‌ی کابینه پرداخت امتیازات ویژه برای کارکنان صحی در دوره‌ی شیوع ویروس کرونا در نظر گرفته شده و آقای غنی نیز از پرداخت معاش مناسب برای کارمندان صحی بخش‌های مبارزه با ویروس کرونا اطمینان داده بود.
آمار رسمی وزارت صحت از وفات 83 کارمند صحی خبر می‌دهد در صورتی که با توجه به تهدیداتی که نهاد امدادرسان یوهانیتر می‌گوید، این آمار بیش از این است.
پیش از این با پایان دوره موج اول ویروس کرونا، وزارت صحت عامه با انجام یک تحقیق میدانی دریافته بود که بیش از 10 میلیون تن در کشور مبتلا به ویروس کرونا شده بودند در صورتی که آمار رسمی این وزارت در آن زمان، 35 هزار تن را نشان می‌داد. میزان مرگ نیز در کشورها بین 3 تا 5 درصد بوده است.  اکنون با شیوع موج دوم ویروس کرونا، شهروندان به دلیل فقر و تنگدستی، کمتر به توصیه‌های بهداشتی توجه می‌کنند که این سهل‌انگاری می‌تواند، خطر افرین باشد. بر اساس گفته‌های مسئولان وزارت صحت عامه کشور، اواسط سال آینده میلادی (هفت ماه دیگر) اولین دور واکسیانسیون آغاز می‌شود و در مرحله اول افراد در معرض خطر واکسین می‌شوند.