صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۵ سرطان ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

حمایت جامعه جهانی از افغانستان صلح‌امیر و دمکراتیک

حمایت جامعه جهانی از افغانستان صلح‌امیر و دمکراتیک نویسنده : سید لطیف سجادی

در حالیکه بحث بر سر آتشبس و نظام سیاسی کشور در گفتگوهای دوحه جریان دارد حدود 130 کشور عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد در قطعنامهای خواهان قطع فوری خشونتها در افغانستان شدند. هیات نمایندگی دولت افغانستان در سازمان ملل متحد اعلام کرد که مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامهای را بهنام «وضعیت افغانستان» صادر و خشونت جاری در کشور را محکوم کردهاست. این قطعنامه به همکاری دولت افغانستان و نمایندگی آلمان در مقر سازمان ملل متحد در جلسه دهم دسامبر مجمع عمومی تصویب شد، اما پاکستان به این قطعنامه رای نداد، پس از مذاکرات دوحه که گروه طالبان به امتیازاتی بر مبنی توافقنامه دوحه نائل آمد یکجانبه گرایی و طرد خواستهای جانب مقابل را در دستور کار خود قرار داد. این گروه ضریب خشونتهایش را نسبت به هر زمان دیگر در کشور تشدید نمود، دائره خشونتهای طالبان از حد و مرز نیروهای نظامی پا فراتر گذاشت و در آخرین مورد پالیسیهای جنایت محور آنان به قتلهای زنجیرهی روزنامهنگاران متمرکز گردید، طی یکماه اخیر، تقریبا در هر هفته شاهد قتل یکی از اصحاب رسانه بوده ایم.
منجلاب ترورهای زنجیرهی نه تنها که پای گروههای خاص اجتماعی را گیر نمیاندازد؛ بلکه در فرایند زمانی پای هر گروه اجتماعی با در نظرداشت اهمیت و اولویت فهرست جنایات طالبان، در آن منگنه میگردد ترورهای روز افزون، هم اکنون دور فراگیری عمومی را حلقه نموده و دامنه طیفهای مختلف جامعه افغانی را در نوردیده است، هیچ گروه اجتماعی از حملات هدفمند آنان مصئون نمانده است، از نمازگزاران گرفته تا ملاهای مساجد، از عابرین و مسافرین شاهراهها گرفته تا باجگیری از موترهای مسافربری و باربری، قتلهای دسته جمعی دانش آموزان و دانشجویان و حملات مرگبار بر مراکز تجمع کسبه کاران و شهروندان بی دفاع همه و همه در کارنامه جنایات این گروه ثبت گردیده است، این دور با درنظرداشت بازدهی برای این گروه از سرگرفته خواهد شد. طالبان پس از مذاکرات دوحه که به رهایی پنجهزار زندانی این گروه بر اساس حسن نیت و زمینه سازی برای صلح و آتش بس توافق گردیده بود نیز پا بندی نشان نداد، برعکس با سو استفاده از مشروعیت نسبی شان که از لیست سیاه سازمان ملل خارج گردیدند و سفرهای شان به دور دنیا با مجوز قانونی آغاز گردید، این گروه را بیش از هر زمان دیگر در پیلهی اشتباهات استراتژیک پیچید، محاسبه آنان از تحمیل خشونتها یک اشتباه نه، بلکه دستاوردی محسوب میگردید که قاموس خشونت گرایی ذاتی آنان را معنی و مفهوم جدید میبخشید، با این حال دنیا شاهد صحنه است و رفتارهای هر جریان را با معیار تهدیدات بین المللی و جهان پذیری آنان مورد محاسبه قرار میدهد، طالبان با رفتار و کردار شان ثابت ساختند که به این زودیها نمیتوانند به یک جریان تکثرگرا و همه پذیر مبدل شوند، از این رو کشورهای جهان با درک از این واقعیت، دایره حمایت شان را از جمهوریت وسعت بخشیدند.
این قطعنامه در مورد موضوعات مختلفی شامل روند صلح، حقوقبشر، حاکمیت قانون و آتشبس صادر شدهاست، در این قطعنامه از روند صلح حمایت و پیشرفتهای مربوط به آن ستایش شدهاست. اما در عین حال خشونتهای روزافزون در کشور نگرانکننده خوانده شده و مجمع عمومی خواهان قطع فوری جنگ شد، مقامات دولتی از صدور این قطعنامه استقبال کرده و هر کدام به نوبهی خود اهمیت آن را بازتاب داده اند عبدالله عبدالله، رییس شورای عالی مصالحه ملی، در توییتی از تصویب قطعنامه سازمان ملل متحد درباره افغانستان استقبال و از حمایت مالی کشورهای حامی این قطعنامه قدردانی کرده است، محمدحنیف اتمر، وزیر امور خارجه نیز در توییتی گفت که تصویب این قطعنامه نشاندهنده پیام حمایت قاطع و صریح جامعه جهانی از افغانستان صلحآمیز و دمواکراتیک است، همزمان با بازتاب وسیع مفاد قطعنامه در رسانههای کشور، صبح روز شنبه کابل شاهد چندین رویداد راکت پراکنی بود، در پیوند به آن، وزارت داخله اعلان کرد که ده موشک به شهر کابل اصابت کرده است. این موشکها که در یک موتر جاسازی شده بودند، حوالی ساعت ۶:۳۰ صبح از یک منطقه شمالی شهر کابل شلیک و در نقاط مختلف پایتخت فرود آمدند، تا کنون یک کشته و دو زخمی در نتیجه اصابت این موشکها تایید شده است.
قطعنامه وضعیت افغانستان با ۱۳۰ رای مثبت، سه رای ممتنع و یک رای منفی به تصویب رسید. بلاروس، چین و پاکستان سه کشوریاند که رای ممتنع دادهاند و روسیه تنها کشوری است که به این قطعنامه رای منفی داده است، روسیه دلیل رای منفی خود را در نظر نگرفتن نگرانیهای منطقهای از سوی نمایندگی آلمان در سازمان ملل عنوان کرد که تسهیلکننده این قطعنامه بودهاست، در این قطعنامه کشورها حمایت دوامدارشان از حکومت و مردم افغانستان را اعلام و تعهد کردند که برای احیای افغانستان خودکفا از لحاظ امنیتی و اقتصادی بکوشند، همزمان، کشورهای عضو، ادامه ناامنیها را در افغانستان محکوم کردند و خواستار توقف فوری خشونتها در این کشور شدند، جنایات روز افزون طالبان، وجدان بیشترین کشورهای جهان را تکان داده است، کشتارهای هدفمند مردمی که در مسایل جنگ دخیل نیستند در هیچ قاموس انسانی قابل معنی و توجیه نیست، اما طالبان به راحتی بدون اینکه ذرهی از نوع دوستی در ضمیر شان نقش بسته باشد، گروههای اجتماعی غیر مسلح را به قتل میرسانند، به هر اندازه که دموکراسی و مولفههای آن در کشور نهادینه گردد چندین برابر آن به نگرانی طالبان افزون میگردد، دموکراسی و جمهوریت نظام تکثر گرا است که در فرایند آن، آگاهی، دانش و جهان بینی وسیع را به ارمغان دارد، طالبان از گسترش درک و شعور مردم در هراس اند، آنان تداوم شان را در آئینه جهل و تاریکی میبینند، مردم آگاه و مجهز به دانش روز، هیچگاه رمق ادامه حیات زیر چتر حاکمیت طالبانی را در وجود خویش ندارند، هرچه جامعه در انحصار مسیر ایدئولوگ گام بردارد به همان میزان زمینهی پذیرش حاکمیت این گروه فراهم میگردد، جامعهی آگاه و دانش پژوه، به مثابه مرگ ایدئولوژی افراطی قلمداد میگردد، طالبان با درک از این مهم در تلاش اند تا به هر نحوی ساحهی جامعه و نظام تکثر گرا را محدود نموده و با ایجاد هرنوع فشار، حکومت را در معرض سئوال اذهان عمومی قرار دهند، برنامهی که اکنون در پس زمینه آن، نارضایتی عمومی را ترسیم نموده اند همین قتل و کشتار هدفمند طیفهای مختلف اجتماعی است؛ اما واقعیت امر این است که استراتژی ترور این گروه از سالها قبل است که در نطفه خنثی گردیده و مردم افغانستان با درک از واقعیتهای کنونی، جنازه نظام طالبانی را در خاطرات شان دفن کرده اند.
با در نظرداشت این مهم هیات پاکستان در سازمان ملل متحد نیز با ابراز نگرانی از وضعیت افغانستان گفت که جامعه جهانی باید این اطمینان را حاصل کند که هیچ گروهی نمیتواند از خاک افغانستان علیه کشور دیگری استفاده کند، با توجه به نگرانیهای بی اساس هیأت پاکستانی، به نظر میرسد که این کشور از انزوا و تحت فشار قرار گرفتن سخت نگران اند، پاکستان یکی از کشورهایی است که همواره با استفاده از تکت تروریزم، برگ بازی اش را در میدان سیاستهای بین المللی در دست دارد، حدود یکماه قبل بود که صدر اعظم این کشور در دیدار با مقامات افغان وعده سپرد که « پاکستان فراتر از انتظار مردم افغانستان» در پروسه صلح کمک خواهد کرد، دیری نگذشت که طشت رسوایی شعارهای میان تهی این کشور برای چندمین بار از بام افتاد و این کشور نتوانست نگرانی اش را از انزوای جهانی طالبان مخفی نگهدارد با این حال منیر اکرم، نماینده پاکستان در سازمان ملل گفت که یک افغانستان بیثبات همیشه تهدیدی برای کشورهای همسایه و جهان خواهد بود؛ اما اینکه ثبات و بی ثباتی افغانستان در کدام قاموس سیاسی برای پاکستان معنی و مفهوم مییابد هنوز روشن نیست؛ ولی واقعیت امر این است که ثبات افغانستان در طول سه دههی اخیر همواره از جانب طالبان تهدید شده است، اگر پاکستان به ادعاهایش صادق است الفاظ به کار برده شدهی « ثبات » را از هالهی ابهام خارج ساخته و تشریح نماید؛ هم اکنون هیچ گروهی به جز طالبان که بیشتر مورد حمایت پاکستان است در افغانستان فعالیت ندارند؛ پس نگرانی این کشور در قبال ثبات و بی ثباتی افغانستان ناشی از چیست؟ در همین حال، اندرا پانی پاندی، سفیر هند در سازمان ملل متحد گفت که هند از این قطعنامه حمایت میکند و راهحل سیاسی برای افغانستان باید از سوی مردم این کشور پیدا شود که در آن حقوق زنان، اقلیتها و گروههای آسیبپذیر حفظ شود. او افزود در برابر تروریسم دیگرتحملی باقی نمانده است، تصویب این قطعنامه در شرایط حساسی که افغانستان برای حفظ مشروعیتش پشت میز مذاکره با طالبان میجنگد، از اهمیت مضاعفی برخوردار است.
با این حال به نظر میرسد که طالبان بیشتر از این نتواند دیدگاه وسیع و قاطعیت جامعه جهانی را نا دیده انگارد، نسخهی فرسوده حکومت داری که منشأ آن ذهنیتهای طالبانی است در افغانستان و جهان جایگاه ندارد و مردم افغانستان و کشورهای مختلف یکصدا از دموکراسی حمایت مینمایند.