نهادهای دولتی و شماری از سازمان‌های بین‌المللی همه ساله با رسیدن روز جهانی غذا (16 اکتبر) برنامه‌هایی را برگزار می‌کنند تا برای بهبود وضعیت غذایی در کشور برنامه ریزی کنند؛ اما برخلاف این برنامه‌ریزی‌ها، هر ساله میزان فقر و دسترسی به غذا کاهش می‌یابد.
فرهاد مردی است که در محدود‌های حوزه ششم شهر کابل کراچی‌وانی می‌کند. می‌گوید که حدود 50 سال دارد، اما قامت خمیده و سیمای چروکیده‌اش بیش از این نشان می‌دهد.
وقتی به فرهاد نزدیک شدم، فکر کرد که برای حمل کالایی پیش رفتم اما وقتی از غذا و گزارش سخن باز کردم، انگار کوهی بر سرش خراب شد. با اکراه گفت که «بچه جان برو، با گفتن درد، درمانی برای آن پیدا نمیشه.» در نهایت قانع شد.
او نزدیک به 15 سال می‌شود که به کابل آمده و هر کار یدی را تجربه کرده است تا شکم خود و خانواده هفت نفری خود را سیر کند اما همچنان نان و چای می‌خورد.
وزارت زراعت و مالداری می‌گوید که حدود یازده میلیون شهروند کشور در حالت بحرانی به سر می‌برند و به غذای خوب دسترسی ندارند.
فرهاد نیز یکی از 11 میلیون جمعیت کشور است که پایتخت زندگی می‌کند و به غذای خوب دسترسی ندارد. او می‌گوید که بیشتر از هشت ماه شده که گوشت نخورده است.
پیش از انتشار ویروس کرونا و وضع محدودیت بر گشت‌وگذار در کشور، بخش کمک‌های بشردوستانۀ سازمان ملل متحد پیش بینی کرده بود که با توجه به تاثیرپذیری مردم افغانستان از درگیری و فجایع، یک چهارم جمعیت کشور یعنی ۹.۴ میلیون تن آنان در سال ۲۰۲۰ به کمک‌های بشردوستانه نیاز خواهند داشت.
فرهاد گفت: «سه دختر دارم و سه پسر؛ ماهانه 5 هزار یا کمی بیشتر یا کمتر کار می‌کنم. در دوران کرونا همی هم نبود، با پول، خانه کرایی، فرزندان مکتبی و ... چطور میشه نان صیحیح خورد؟»
حشمت الله غفوری معین وزارت زراعت و آبیاری می‌گوید که حکومت با همکاری نهادهای بین‌المللی در تلاش است که میزان فقر را کاهش دهد تا وضعیت غذایی شهروندان کشور بهبود یابد.
فرهاد اما گفت که «سواره از دل پیاده خبر ندارد، هر ساله در خبرها می‌شنوم که دولتی‌ها [مسئولان ادارات] می‌گویند که وضعیت غذایی را خوبتر می‌کنیم، ولی وضع ما سال به سال بدتر می‌شود.»
طی سال‌های گذشته بر اساس آمارهای نهادهای بین‌المللی میزان فقر و عدم دسترسی به غذا، هر ساله افزایش یافته است.
ادارۀ ملی احصائیه و معلومات می‌گوید که بر اساس بررسی که در سال ۱۳۹۵ انجام شده، ۴۴.۵ درصد شهروندان کشور امنیت غذایی ندارند. این رقم در سال پیش از آن کمتر از این بود.
کارشناسان می‌گویند که تغییر اقلیم، رشد جمعیت و گاهی هم همه‌گیری‌ها ویروسی باعث فلج شدن اقتصاد کشورهای می‌شود که اگر به این مواد توجه نشود، وضعیت بدتر از این می‌شود.
عزت‌الله صدیقی معین فنی/ تخنیکی اداره ملی محیط زیست کشور گفت که اگر روی سیستم غذایی کشور کار نشود، با توجه به رشد جمعیت و تغییرات اقلیمی، وضعیت بحرانی‌تری را تجربه خواهیم کرد.
آقای صدیقی گفت که باید تمامی نهادهای دولتی و بین‌المللی با توجه به مشکلات ذکر شده و اپیدمی‌ها، باید تنظیم مدیریت غذایی صورت بگیرد تا دسترسی به غذا بهبود یابد.
اما وزارت زراعت و آبیاری می‌گوید که برنامه‌هایی را روی دست گرفته است که وضعیت غذایی در کشور بهبود یابد و میزان فقر کاهش یابد.
حشمت‌الله غفوری معین این وزارت گفت که از میان 30 گونه نبات که در کشور کشت می‌شود، 9 گونه آن 60 درصد در سبد غذایی را تشکیل می‌دهد. او افزود که اگر به این 9 مورد توجه شود، وضعیت بهبود می‌یابد.
آقای غفوری همچنین اضافه کرد که بر اساس برنامه‌ریزی‌های وزارت زراعت و حکومت، میزان تولید گندم حدود 5 درصد افزایش یافته است. تولید گندم آبی 3 درصد و گندم لمی/ دیمه 8 درصد افزایش یافته است.
معین وزارت زراعت افزود، گندم یکی از اقلامی است که در سبد غذایی افغان‌ها وجود دارد و مصرف سرانه‌ی ان نسبت به دیگر کشورها نسبت به فرد، بیشتر است.
او گفت که اکنون حدود 1.8 میلیون تن گندم در کشور تولید می‌شود که 1.3 میلیون تن دیگر کمبود داریم. به این میزان نیز در آینده‌های نزدیک می‌رسیم.
سازمان خوراک و زراعت ملل متحد نیز تعهد کرده است که برای بهبود وضعیت کشاورزی در کشور با نهادهای دولتی و خصوصی کار کند.
راجندرا آریال رئیس سازمان خوراک و زراعت ملل متحد در پیامی گفته است که دولت، بخش خصوصی و کشاورزان را در مقاوم‌سازی غذایی و حمایت از آسیب‌پذیرترین افراد جامعه کمک می‌کند تا این قشر بتواند در مقابل وضعیت به وجود آمده مقاومت کند و امنیت غذایی خود را محافظت کند.
پارواتی راماسوامی معاون سازمان برنامه غذایی جهان نیز در کابل گفت که تاثیرات منفی و اجتماعی ویروس کرونا در افغانستان تهدیدات موجود بر امنیت غذایی را که در نتیجه تغییرات اقلیمی و چندین دهه جنگ است، بیشتر می‌کند.اکنون بیشتر از هر زمانی ما را تشویق می‌کند که دست در دست هم دهیم تا از آینده خود محافظت کنیم.»
خانم راماسوامی افزود: «اکنون بیشتر از هر زمانی دیگر نیاز به همبستگی جهانی جهت کمک به آسیب‌پذیرترین و ناپایدارترین افراد جامعه از نظر امنیت غذایی دیده می‌شود.»
از شانزدهم اکتوبر همه ساله برای جلب توجۀ دولت ها و سازمان‌ها به افراد معروض به ناامنی غذایی بزرگداشت می‌شود اما باورها چنین اند که کمک‌های بشردوستانه با شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان تغییر خواهد کرد و فقر و بیکاری دامن گیر مردم بیشتری خواهد شد.