اوئن ایموس
منبع: بی‌بی‌سی
کرونا تقریبا تمام دنیا را آلوده کرده است جز 10 کشور. این کشورها چه می‌کنند؟ هتل پالائو در سال ۱۹۸۲ افتتاح شد، پیش از دوران گردشگری انبوه. از آن زمان پالائو، این کشور بسیار کوچک اقیانوس آرام نوعی رونق را تجربه کرده است. سال پیش (میلادی) نود هزار گردشگر به پالائو رفتند، پنج برابر جمعیت خودش. به گفته صندوق بین‌المللی پول، در سال ۲۰۱۷ گردشگری 40 درصد تولید ناخالص داخلی پالائو را تشکیل می‌داده است. اما این مربوط به دروان پیشاکرونا است.
مرزهای پالائو تقریبا از شش ماه پیش بسته است. پالائو یکی از 10 کشوری است که هنوز ابتلا به کرونا در آن دیده نشده است (فقط کشورهای عضو سازمان ملل در نظر گرفته شده‌اند، به جز کره شمالی و ترکمنستان). اما کرونا بدون اینکه حتی یک نفر را در پالائو مبتلا کرده باشد، کشور را ویران کرده است. هتل پالائو نزدیک به شش ماه است که تعطیل است و به این هتل هم محدود نمی‌شود. رستوران‌ها خالی، مغازه‌های فروش یادگاری بسته و تنها مشتریان هتل شهروندانی هستند که از خارج برگشته‌اند و باید خود را قرنطینه کنند.
برایان لی مدیر و یکی از مالکان هتل پالائو می‌گوید: «اقیانوس اینجا از هر جای دیگری در دنیا زیباتر است.» این اقیانوس به رنگ آبی آسمان، هتل برایان را شلوغ نگه می‌داشت. پیش از کرونا، هفتاد تا هشتاد درصد اتاق‌های این هتل ۵۴ اتاقی، پر بودند. اما مرزها که بسته شدند، دیگر چیزی نبود که جای مسافران را پر کند: «این کشوری بسیار کوچک است، مردم محلی در هتل اقامت نمی‌کنند.»
برای برایان حدود بیست نفر کار می‌کنند و او همه را نگه داشته البته ساعت کارشان کاهش یافته است: «سعی می‌کنم برایشان کار دست و پا کنم، تعمیر، بازسازی و از این قبیل.» اما هتل‌های خالی را نمی‌شود تا ابد تعمیر یا بازسازی کرد: «شش ماه دیگر هم می‌توانم دوام بیاورم اما بعد باید تعطیل کنم.»
برایان از دولت شکایتی ندارد، دولت به شهروندان کمک مالی کرده و از همه مهم‌تر جلوی ورود ویروس را گرفته است: «به نظر من کارشان را خوب انجام دادند». اما اگر قرار است اولین هتل پالائو نجات پیدا کند، چیزی باید زود تغییر کند. رئیس جمهور اخیرا اعلام کرد که از چند روز دیگر سفرهای هوایی «ضروری» از سر گرفته می‌شوند و شایعه‌ای هم هست که ممکن است یک کریدور هوایی با تایوان برقرار شود تا گردشگران بتوانند به پالائو بروند.
برایان بی‌صبرانه منتظر است: «فکر می‌کنم باید بازگشایی کنند، مثلا حباب سفر با نیوزیلند و کشورهایی مثل آن دهند. در غیر این صورت کسی اینجا باقی نمی‌ماند.» چهار هزار کیلومتر آن سوتر، در همین اقیانوس پهناور آرام، جزایر مارشال قرار دارند که از کرونا عاری مانده‌اند. اما مثل پالائو، نداشتن مبتلا به این معنی نیست که از کرونا در امان مانده‌اند.
هتل رابرت ریمرس بر یک باریکه خشکی در ماجورو -پایتخت و خوست اصلی جزایر مارشال- قرار دارد. خوست یا آتول آب‌سنگ‌های مرجانی حلقوی در اقیانوس هستند که کولاب (مردابی کم عمق) را احاطه می‌کنند. پیش از کرونا ۷۵ تا ۸۸ درصد اتاق‌های هتل پر و مهمانان اغلب از کشورهای آسیایی یا از «خاک اصلی»، یعنی آمریکا بودند.
از نزدیک به شش ماه پیش که مرزها بسته شده سه تا پنج درصد اتاق‌ها پر بوده است. سوفیا فالر که برای این هتل کار می‌کند می‌گوید: «چند نفری از جزیره‌های اطراف می‌آیند اما نه زیاد.» برآورد شده کرونا باعث بیکار شدن هفتصد نفر در کل کشور می‌شود که بزرگترین افت اقتصادی از ۱۹۹۷ است. از این هفتصد شغل، ۲۵۸ شغل در رستوران و هتل بوده است.
برای جزایر مارشال که مثل پالائو به گردشگری وابسته نیستند تاثیر بستن مرزها فراتر گردشگری است. مشکل بزرگ‌تر صنعت ماهی‌گیری است. برای عاری ماندن از کرونا، قایق‌هایی که از کشورهایی می‌آیند که کرونا وجود دارد، از ورود به بندرها منع شده‌اند. کشتی‌های دیگر مثل نفتکش‌ها و کشتی‌های باری باید پیش از ورود به بندر ۱۴ روز را در دریا بگذرانند. دیگر مجوز صید فروش نمی‌رود پروازهای باری هم کم شده‌اند.
تاثیرش واضح است. جزایر مارشال متخصص ماهی‌های آکوآریومی‌اند، محبوب‌ترین‌شان فرشته ماهی شعله، اما بنا به یکی از گزارش‌های آمریکا، صادرات این ماهی‌ها نصف شده است. صید ماهی تن ساشیمی هم که نیاز به حمایت ساحلی دارد همان قدر کمتر شده است. بقیه صنعت صید هم انتظار می‌رود امسال سی درصد کوچکتر شود.
به عبارت دیگر جلوی کرونا را می توانید بگیرید اما نمی‌توانید بر آن غلبه کنید. از این راه نشد از راهی دیگر شما را پا در می‌آورد. سوفیا امیدوار است اوضاع کشور و هتل رابرت ریمرس سال آینده (میلادی) به حالت عادی برگردد. اما اگر برنگشت چه؟ «برای ما دیگر مقدور نیست.»
بستن مرزها کشورهایی را که عاری از کرونا مانده‌اند فقیرتر کرده است اما همه هم خواهان بازگشایی نیستند. دکتر لن تاری‌وندا مدیر بهداشت همگانی جزایر وانوآتو است که سیصد هزار نفر جمعیت دارد. او در پورت ویلا پایتخت کار می‌کند اما اهل جزیره اَمبی است، جزیره‌ای با ده هزار نفر جمعیت در ۲۷۰ کیلومتری شمال پایتخت: «اگر با مردم امبی حرف بزنید اکثرشان می‌گویند مرزها تا حد ممکن بسته نگه دارید. آنها می‌گویند ما این بیماری را نمی‌خواهیم، سرنوشتی شوم برایمان می‌آورد.»
دکتر تاری‌وندا می‌گوید حدود هشتاد درصد مردم وانوآتو در شهر زندگی نمی‌کنند و خارج از چرخه «رسمی اقتصاد» هستند. «آنچه من شاهدش هستم این است که هنوز نیشش را حس نکرده‌اند. آنها کشاورزانی خودکفا هستند که غذای‌شان را خود تامین می‌کنند و وابسته به اقتصاد سنتی محلی هستند.»
با این حال به کشور آسیب خواهد خورد. بانک توسعه آسیا انتظار دارد تولید ناخالص داخلی وانوآتو حدود ده درصد کم شود، بزرگترین افت اقتصادی از زمان استقلال در ۱۹۸۰. این افت فقط نتیجه بسته شدن مرزها به دنبال شیوع کرونا نیست. در ماه آوریل چرخند حاره‌ای هارولد این جزیره‌ها را درهم‌کوبید. سه نفر کشته شدند و نیمی از جمعیت تحت تاثیر قرار گرفت.
دکتر تاری‌وندا به خاطر می‌آورد که «هر روز یک جلسه اضطراری بهداشت و سلامت داشتیم. ابتدا راجع به کرونا صحبت می‌کردیم بعد راجع به هارولد. دو فاجعه هم‌مزمان.» اما تاثیر کرونا طولانی تر بوده است. دولت از دو ماه پیش اعلام کرده بود قصد دارد همین روزها مرزها را برای کشورهای «بی‌خطر» باز کند اما آمار مبتلایان در استرالیا و نیوزیلند که بالا رفت به تعویق افتاد.
دکتر تاری‌وندا در کنار مقام‌های دولت، گردشگری و هواپیمایی عضو کارگروه مرزی است و قبول دارد که «تقریبا برگشتیم سر جای اول» و تاریخی برای بازگشایی وجود ندارد. شاید تردد مرزی محدود و خاص به وانوآتو کمک کند. دولت اخیرا به ۱۷۲ نفر اجازه دارد مدت شش ماه برای چیدن انبه به سرزمین‌های شمالی استرالیا سفر کنند. پولی که این کارگران به کشور می‌فرستند البته کمک می‌کند اما برای کشوری که ۳۵ درصد تولید ناخالص داخلی‌اش از گردشگری است کافی نیست.
با وجود نیاز، وانوآتو برای بازگشایی مرزها عجله ای ندارد. دکتر تاری‌وندا با نگرانی به پاپوآ گینه نو اشاره می‌کند که تقریبا عاری از کرونا بود اما از حدود یک ماه پیش آمار مبتلایانش بسرعت افزایش یافت: «اگر ویروس بیاید مثل آتش سوزی جنگل خواهد بود. آنچه در پاپوآ گینه نو می ‎بینیم بازتاب این است که ما چرا نگرانیم.» «با توجه به محدودیت امکانات بهداشتی و درمانی که وضعیت فعلی ما در اقیانوس آرام است، شرط احتیاط این است که تا می‌توانیم جلوی ورود ویروس را بگیریم.»
پرداخت حقوق کارکنان یا کمک به کسب و کارها، اقدام‌های کوتاه مدت هستند. اقدام درازمدت این است: منتظر واکسن بمانید. تا آن زمان «حباب‌های سفر» بهترین گزینه هستند اما به گفته رومل رابانال در بانک توسعه آسیا، گفتنش ساده‌تر از انجامش است: «این اقدام‌ها پیش‌نیاز دارند؛ تعیین استانداردهای مشترک آزمایش کرونا، ردیابی تماس و امکانات قرنطینه در صورتی که بیماری شیوع پیدا کند. گفتگو‌ها در این باره در جریان است اما پیشرفت آن کُند یا شاید محتاطانه بوده است.» و همانطور که برای وانوآتو پیش آمد، این حباب‌های سفر خیلی راحت ممکن است بترکند.
جاناتان پرایک مدیر برنامه جزیره‌های اقیانوس آرام در موسسه لُوی می‌گوید: «استرالیا و نیوزیلند این را روشن کرده‌اند که حباب سفر را اول با یک‌دیگر آزمایش خواهند کرد.» «پیش از ان باید سرایت بیماری در جمعیت خودشان متوقف شده باشد. بنابراین به نظر من ایجاد حباب سفر، امسال (میلادی) خارج از دستور خارج خواهد بود.»
آقای پرایک می‌گوید با گذشت ماه‌ها، درماندگی در این کشورهای در به روی خود بسته در اقیانوس آرام بیشتر می‌شود، با این حال شکی ندارد که برای این کشورها تنها گزینه این بود که ارتباط خود را با دنیای بیرون قطع کنند: «حتی اگر این کشورها مرزهای‌شان را هم باز می‌گذاشتند، بازار اصلی گردشگری آنها یعنی استرالیا و نیوزیلند تعطیل بودند، آنها خودشان مرزهایشان را بسته بودند.»
«یعنی از هر دو طرف بد آورده‌اید، بحران بیماری و بحران اقتصادی. سال‌های سال به این موضوع نگاه خواهد شد که تصمیم درست چه بوده است.» «اما با نگاه به گدشته هیچ کس تردید نخواهد کرد که برای این کشورهای اقیانوس آرام، قرنطینه کشور اقدام درستی بوده است.»