صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

فشارگرمایی چیست؟

فشارگرمایی چیست؟

دیوید شوکمن، سردبیر علمی
منبع: بی بی سی

«فشار یا استرس گرمایی» (heat stress ) وضعیت خطرناکی است که میتواند باعث از کار افتادن اعضای بدن شود اما میلیونها نفر در دنیا بخصوص در کشورهای در حال توسعه، شغلهایی دارند که آنها را در معرض چنین گرمایی قرار میدهد، مثل کار در فضای باز، در مزرعه یا سر ساختمان یا در جاهای سرپوشیده مثل بیمارستان و کارخانه. گرم شدن کره زمین میتواند سبب شود تابستانها برای کار بیش از حد گرم و خطرناک شوند.
وقتی با دکتر جیمی لی حرف می زدیم، عینکش بخار کرده و قطرههای عرق بر گردنش نشسته بود. او در سنگاپور پزشک اورژانس است و در گرمایی حارهای و خفقانآور از مبتلایان به کرونا مراقبت میکند چون برای جلوگیری از پخش ویروس از تهویه مطبوع استفاده نمیکنند. دکتر لی متوجه شده که او و همکارانش کمتحملتر شدهاند و حوصله یکدیگر را ندارند.
وسایل محافظت فردی هم که برای جلوگیری از آلودگی به ویروس ضروری هستند شرایط را بدتر کردهاند و باعث بوجود آمدن یک خُرداقلیم داغ زیر لایههای پلاستیکی این پوششها شدهاند. دکتر لی میگوید: «کار را که شروع میکنید واقعا زیر فشار قرار میگیرید و برای یک شیفت هشت ساعته کامل، خیلی آزاردهنده است. این روحیه را ضعیف میکند.»
دکتر لی متوجه موضوع خطرناکی شده، گرمای بیش از حد میتواند سرعت تصمیمگیری را کاهش دهد که برای کادر پزشکی بسیار ضروری است. خطر دیگر این است که علائم هشدار عارضهای به نام فشار یا استرس گرمایی را نادیده بگیرند و به کار ادامه دهند و یک دفعه از حال بروند.

فشار یا استرس گرمایی چیست؟
فشار گرمایی وقتی ایجاد میشود که بدن نمیتواند خودش را خنک کند و دمایش بالا میرود و این میتواند باعث از کار افتادن اعضای حیاتی شود. مهمترین راهکار بدن برای دفع گرمای اضافی، تبخیر عرق از روی پوست است. فشار گرمایی زمانی اتفاق میافتد که رطوبت هوا بسیار زیاد باشد و این مکانیسم از کار بیفتد.
دکتر لی و پزشکان دیگر پی بردهاند که لایههای نفوذناپذیر پوششهای محافظت فردی که برای جلوگیری از انتقال ویروس طراحی شدهاند، مانع تبخیر عرق میشوند. دکتر ربکا لوکاس محقق فیزیولوژی در دانشگاه بیرمنگام میگوید علائم فشار گرمایی میتوانند از گیجی و از حال رفتن باشند تا گرفتگی ماهیچهها و حتی از کار افتادن روده و کلیه: « اگر دمای کل بدن بسیار بالا برود، میتواند خیلی خطرناک باشد».
چگونه فشار گرمایی را تشخیص دهیم؟
برای اندازهگیری واقعیتر فشار گرمایی، از دمای جهانی حباب مرطوب (دبلیوبیجیتی) استفاده میشود که جز دمای هوا و رطوبت، عوامل دیگری مثل سرعت باد و زاویه تابش خورشید را هم در نظر میگیرد. در دهه ۱۹۵۰، ارتش آمریکا برای تدوین دستورالعملهای مربوط سلامت نیروهایش، از این سیستم استفاده میکرد. مثلا یک دستورالعمل این بود که وقتی دبلیوبیجیتی به ۲۹ درجه سانتیگراد میرسد، افرادی که به آن آب و هوا عادت ندارند باید فعالیت بدنی را متوقف کنند. این همان دمایی است که دکتر لی و همکارانش در بیمارستان عمومی نگ تنگ فونگ در سنگاپور مرتبا تجربه میکنند.
وقتی دبلیوبیجیتی به ۳۲ درجه سانتیگراد میرسد، یعنی حداکثر این مقیاس، آمریکا میگوید ورزش سنگین باید متوقف شود چون خطر «بیش از حد» میشود. پروفسور ویدیا ونوگپال در دانشگاه سری راماچاندرا چنین گرمایی را اخیرا در بیمارستانهای چنای در هند ثبت کرده است.
او دریافته برای کسانی که در کویر کار می کنند دبلیوبیجیتی در طول روز به ۳۳ درجه سانتیگراد میرسد که آنها را مجبور میکند سرپناه پیدا کنند. در یک کارخانه فولاد هم دمای جهنمی ۴۱.۷ سانتیگراد ثبت شده که به گفته پروفسور ونوگپال کارکنانش در مقابل این «دمای عظیم» بسیار آسیبپذیرند.
پرفسور ونوگپال میگوید: «اگر این اتفاق هر روز بیفتد، بدن دچار کمبود آب (دهیدراته) میشود که خطر مشکلات قلبی و عروقی، سنگ کلیه و فرسودگی گرما دارد».

تاثیر گرم شدن کره زمین چه خواهد بود؟
با بالا رفتن درجه حرارت در کره زمین، احتمال رطوبت شدید هم وجود دارد، یعنی روزهایی که ترکیب گرما و رطوبت خطرناک است هر چه بیشتر میشود. پروفسور ریچارد بتز از اداره هواشناسی بریتانیا با مدلسازیهای کامپیوتری پیشبینی کرده تعداد روزهایی که دبلیوبیجیتی بالای ۳۲ درجه سانتیگراد است، رو به افزایش خواهد بود. این البته به میزان گازهای گلخانهای بستگی دارد.
پروفسور بتز میگوید میلیونها نفر به دلیل کار کردن در گرما و رطوبت شدید در خطر هستند: «ما برای زندگی در محدوده دمایی خاصی تکامل یافتهایم. اگر به گرم کردن زمین ادامه دهیم، دیر یا زود گرمترین مناطق دنیا شرایطی را پیدا میکنند که برای انسان زیادی داغ هستند.»
بر اساس تحقیق دیگری که اخیرا منتشر شد استرس گرمایی میتواند تا ۱.۲ میلیارد نفر در دنیا را تا سال ۲۱۰۰ تحت تاثیر قرار دهد که چهار برابر بیشتر از شرایط فعلی است.
با فشار گرمایی چه کنیم؟
به گفته دکتر لی، کاهش فشار گرمایی نیاز به «دانش موشکی ندارد.» قبل از شروع به کار باید مقدار زیادی مایعات نوشید، مرتب به خود استراحت داد و در حین استراحت باز مایعات نوشید. در بیمارستان او کارکنان برای خنک کردن خود اسلاشی (نوعی نوشیدنی) نیمهمنجمد مینوشند.
با این حال او قبول دارد که دور ماندن از فشار گرمایی کار سختی است. استراحت برای او و همکارانش به این معنی است که باید در عملیاتی دشوار، لباسهای محافظ را در بیاورند و پس از استراحت، دوباره لباسهای نو را بپوشند.
این وسایل محافظ مشکل دیگری هم ایجاد میکنند. او میگوید: «بعضی افراد از نوشیدن مایعات پرهیز میکنند تا مجبور نشوند به توالت بروند. آنها از نظر حرفهای تمایل دارند تحت هر شرایطی به کار ادامه دهند و در این اوضاع بحرانی باعث دلسردی همکاران و بیماران نشوند.»
دکتر جیسون لی استادیار فیزیولوژی دانشگاه ملی سنگاپور میگوید افراد باانگیزه، بیشتر در خطر فشار گرمایی هستند. او عضو برجسته شبکه اطلاعات سلامت گرمای جهانی است. این دانشمندان متخصص خطر گرمای بیش از حد هستند و راهنمایی را برای پزشکان تهیه کردهاند تا در مقابله با کرونا از آن استفاده کنند. سازمان جهانی بهداشت، سازمان جهانی هواشناسی، آژانس اقلیمی نوآ و اداره آب و هوا و اقلیم شناسی آمریکا این شبکه را حمایت میکنند.
دکتر لی می‌‎گوید در کنار استراحت، نوشیدن مایعات و ماندن در سایه برای افرادی که در فضای باز کار میکنند، یک استراتژی اساسی دیگر برای در امان ماندن از استرس گرمایی، آمادگی جسمانی است: «با آمادگی جسمانی هوازی، تحمل گرما افزایش پیدا میکند و منافع زیاد دیگری هم دارد.»
به عقیده او یکی از مشکلات بیماری کرونا برای پزشکان، عرق کردن در پوششهای محافظ فردی است و اکنون فرصت «تمرینی کامل» است برای آینده که دمای هوا افزایش مییابد:
«تغییرات اقلیمی هیولایی عظیمتر ار کرونا است و آمادگی برای آینده، به یک تلاش هماهنگ جهانی احتیاج دارد، در غیر این صورت باید منتظر پیامدهایش باشیم».