صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سرطان پستان، تابوی اجتماعی و رنج خاموش زنان افغانستان

سرطان پستان، تابوی اجتماعی و رنج خاموش زنان افغانستان گزارش : محمد امیری

با صدای لرزان و گلوی پر از بغض که ناشی از فشار بیش از حد بیماری که عاید حالش شده میگوید که بیشتر از سه سال میشود بدون اینکه بداند به چه مرض گرفتار شده، درد میکشد.
او میگوید که در این مدت بیکار ننشسته و نزد دهها داکتر رفته است؛ اما به هر داکتری که مراجعه کرده نتواسته بیماری وی را تشخیص بدهد.
درد زیاد و غیرقابل تحمل پای بختاور را از ولسوالی قیصار ولایت فاریاب به شفاخانه جمهوریت کابل کشانده است.
بختاور در گفتوگویی با روزنامه «افغانستانما» میگوید، تا کنون به هر جایی که سر زده بدون اینکه بیماریاش را تشخیص بدهند، داکتران به او ادویه تزریق کردند که به گفته او روی بیماریاش تاثیری نداشته است.
او به تازگی پیبرده، تمام دردهایی را که در این مدت کشیده ناشی از بیماری «سرطان پستان» است و قرار است تا دو روز دیگر عملیات شود.
داکتر محمد عظیم ارشد، متخصص جراحی سرطان در شفاخانه جمهوریت میگوید که بیماری بختاور تاریخچه چهار ساله دارد و قرار است عملیات شود.
آقای ارشد در گفتوگویی با روزنامه «افغانستانما» میگوید که بیماری بختاور از مرحله ابتدایی گذشته و به مرحله نهایی رسیده، به همین دلیل تداوی و عملیات آن داکتران را نیز در شرایط سختی قرار میدهد.
آقای ارشد افزود که این بیمار، سینه سمت راستش به «سرطان پستان» مصاب شده و برای این که او را از مرگ نجات بدهیم، باید سینهاش را کاملا از بدنش جدا کنیم.
این چیزیاست که بختاور کمی از آن هراس دارد، اما با اندکی مکث میگوید وقتیکه به تمام رنجهای که در طول سه سال از ناحیه سینهام کشیدم فکر میکنم چاره جز پذیرفتن اینکه بخشی از وجودم را قطع کند ندارم.
داکتر محمد عظیم ارشد، متخصص جراحی سرطان با بیان اینکه شمار زیادی از بیماران که به سرطان پستان مصاب میشوند «دیرهنگام» به داکتر مراجعه میکنند، میگوید که اگر این بیمار سه سال قبل نزد یک متخصص سرطان مراجعه میکرد نیاز به جراحی و قطع سینهاش نبود و با اندکی مداوا تدوایی میشد.
به گفته او به هر اندازهی که سرطان پستان زودتر تشخیص داده شود، درمان آن آسانتر و موفقیتآمیزتر است.
شازیه نیز یکی از بیمارانی است که به سرطان پستان مصاب شده و اکنون تحت تدوایی قرار دارد.
او میگوید: حدود چهار ماه قبل در سینهی سمت راستم یک کتلهی سختی پیدا شد، اما از آنجایکه هیچ دردی را احساس نمیکردم به آن اهمیت ندادم.
او در ادامه گفت که بعد از سپری شدن دو ماه از زمان پیدایش این کتله، کم کم درد نیز سینهاش را فرا گرفت و فشار درد وی را مجبور کرد تا به چندین شفاخانه در شهر کابل مراجعه کند.
شازیه افزود: «داکتران پس از معاینه زیاد به من گفت که دانه سینه شما یک دانه عادی نیست و من را به شفاخانه جمهوریت معرفی کرد».
پرستار معصومه که از شازیه نیز مواظبت میکند، میگوید که تا چند روز دیگر این بیمار عملیات خواهد شد و از آنجاییکه بیماری وی در مرحله ابتدایی قرار دارد احتمالا خطرات جانبی آن کمتر خواهد بود.
چرا زنان قربانیان اصلیاند؟
سرطان پستان یکی از رایجترین نوع سرطانها در دنیا است که انسانها به آن مصاب میشوند؛ اما تفاوت که این سرطان را از نوع دیگر سرطانها جدا کرده این است که اکثریت قربانیان آن زناناند. متخصصان بیماری سرطان میگویند که سرطان پستان 99 درصد زنان و 1 درصد مردها را هدف قرار میدهند.
داکتر میرویس علیزایی متخصص سرطان در مرکز تشخیص و تداوی بیماری سرطان در شفاخانه جمهوریت میگوید که علت اساسی مصاب شدن زنان به سرطان پستان هورمون استروجن و پروجسترون است که  زنان را به دام این بیماری خطرناک میاندازند.
او در گفتوگویی با روزنامه «افغانستان ما» افزود که سرطان پستان به این دلیل بیشتر زنان را مورد حمله قرار میدهد که بدن زنان از لحاظ اناتومی و فیزیولوژی زمینه را برای رشد و نمویی سرطان پستان فراهم میکند.
آقای علیزایی همچنین گفت که پستان زنان از غدد شیر و کانالهای ساخته شده که شیر را به نوک پستان انتقال میدهد و اگر سلولهای که این غدد شیر و کانالها را در انتقال شیر به نوک پستان کمک میکند به درستی عمل نکند این امر باعث اختلالات و بینظمی در بدن و به خصوص پستان زنان شده و اگر این روند ادامه پیدا کند موجب سرطان پستان میشود.
به گفته او عروق خونی، کانالها و گرههای لنفاوی بیشترین قسمتهای بافت پستان را تشکیل میدهند و بافت غیرطبیعی سلولهایست که رشد آنها در بدن از کنترل خارج میشود.
این سلولها در برخی از موارد به دیگر نقاط بدن و یا خارج از پستان منتقل میشوند و اگر چنین اتفاق بیافتد، در واقع فرد دچار سرطان پستان شده است.
عوامل ابتلا به سرطان پستان
متخصصان بیماری سرطان به عوامل گوناگون اشاره میکنند که باعث مبتلا شدن زنان به سرطان پستان میشوند.
داکتر میرویس علیزایی متخصص سرطان از قاعدگی زود هنگام نزد دختران و دیر هنگام (زنان که بعد از 50 سالگی عادت ماهوار شان ادامه پیدا کنند)، دخترانی که در سنین بالا ازدواج میکنند، اولین زایمان بعد از سی سالگی، زنانی که به کودک خود شیر نمیدهند و یا کمتر شیر میدهند، زنانی که بعد از پنجاه سالگی اضافه وزن میگیرند، زنانی که از الکول و سگرت استفاده میکنند، احتمال گرفتار شدن آنها به سرطان پستان بالا میرود.
او افزود که تغذیه و عوامل محیطی نیز در مصاب شدن زنان به سرطان پستان نقشی اساسی دارد؛ به خصوص زنانی که در دوران یائسگی به سر میبرند و غذاهای پر انرژی و روغنی باب استفاده میکنند چانس مبتلا شدند شان به سرطان پستان بیشتر است.
او همچنین گفت که اختلالات ژنیتکی هم در برخی از موارد میتواند زنان را به دام این بیماری بیندازند و ژنهای سرطانی به صورت ارثی منتقل شود. چیزی که در مورد «شازیه» صدق میکند.
شازیه میگوید که از اعضای فامیلش یک خواهر و یک خالهاش قبل از وی به بیماری سرطان مبتلا شدند و خالهاش در اثر همین بیماری جانش را از دست داده است.
سرطان پستان قابل پیشگری است
سرطان پستان با آنکه رایجترین نوع سرطانها در بین زناناند، قابلیت پیشگری و همچنین درمان خودی را نیز دارد و اگر زنان به توصیههای متخصصان سرطان پستان عمل کنند چانس بیشتر پیدا میکنند که جانش را از خطر مبتلا شدن به این بیماری نجات بدهند.
داکتر میرویس علیزایی، متخصص بیماری سرطان میگوید که علائم زیاد است که یک خانم باید بداند که خطر سرطان پستان وی را تهدید میکند این علائم نظیر احساس یک توده در داخل سینه، احساس درد ملایم از ناحیه سینه، تغییر شکل و اندازه سینه و همچنین افرازات خون و دیگر مواد زائد از نوک سینه است. او افزود که اگر زنان یکی از علائم فوق را احساس کرد به زودترین فرصت نزد یک متخصص بیماری سرطان مراجعه کنند.
وی علاوه کرد که برای پیشگیری از بیماری سرطان پستان، زنان باید معاینه  خودی را به شکل مداوم انجام بدهند و حد اقل در ماه یکبار روبروی آینه ایستاد شوند و با دقت سینههای خود را نگاه کنند که مبادا کدام تغییرات ظاهری در سینهشان به وجود آمده باشند و در همان موقع با دست راست سینهی چپش را و با دست چپ سینه راستش را لمس کنند و ببینند که کدام کتله و یا پندیدگی در سینهشان وجود دارد و و اگر وجود داشت حتمن به داکتر مراجعه کنند.
این متخصص بیماری سرطان بیان داشت که زنان در بخش ژریم غدایی خود توجه جدی داشته باشند و از میوه، سبزی، شیر و لبنیات بیشتر استفاده کنند.
به گفته او زنان باید روی وزن خود توجه جدی داشته باشند و همچنین ورزش را هم فراموش نکنند.
اقدامات وزارت صحت عامه
وزارت صحت عامه میگوید که بر اساس آمار این وزارت هر ساله بیشتر از 20 هزار نفر در افغانستان به بیماری سرطان مبتلا میشوند که از این میان حدود 15 هزار تن جانش را از دست میدهند.
داکتر میهن عبدالله مسئول برنامه ملی کنترول سرطان در وزارت صحت عامه در گفتوگویی با روزنامه «افغانستانما» میگوید بررسیهای این وزارت نشان میدهد که سرطان پستان در افغانستان در بین انواع سرطانها نظیر سرطان معده، مری، شش، خون و سرطان لب و دهن  در درجه اول قرار دارد.
آقای عبدلله افزود که وزارت صحت عامه برای مبارزه با بیماری سرطان و به خصوص سرطان پستان در سال 2015 میلادی«برنامه ملی کنترول سرطان» را ایجاد کرد و اولین فعالیت خود را از شفاخانه جمهوریت آغاز کرده است.
او همچنان گفت: «اکنون در شفاخانه جمهوریت تقربیا 60 بستر داریم که 80 پرسنل در آنجا کار میکنند و در هر روز بین 100 تا 150 نفر مراجعه میکنند و در طول همین چهار سال تقریبا برای50 هزار افغان خدمات عرضه کردیم.»
وی علاوه کرد که وزارت صحت عامه یک مرکز در ولایت هرات و یک مرکز دیگر در ولایت بلخ جهت تشخیص و تدوایی بیماری سرطان پستان تآسیس کرده؛ اما به دلیل زیاد بودن مبتلایان سرطان پستان در کشور هنوز با کمبود مراکز درمانی روبرویند.
به گفته او بودجه سال 1398 خورشیدی وزارت صحت عامه 12 میلیارد افغانی بوده که این وزارت 5 درصد آن را برای مبارزه با بیماری سرطان اختصاص داده است.