صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

صداهایی که در خاستگاه طالبان جوانه زده‌اند

صداهایی که در خاستگاه طالبان جوانه زده‌اند گزارش : علیرضا احمدی

با گذشت حدود دو دهه از شکست طالبان، صدها خبرنگار در مناطقی که روزگاری طالبان حکمروایی داشت، فعالیت میکنند که شماری زیاد از آنان زنان هستند.
گروه طالبان نزدیک به سه دهه پیش هنگامی که بر نود درصد کشور مسلط شد، قوانین سختگیرانهای بر محدوده تحت تسلط خود وضع کرد: شکستاندن تلویزیونها و مخالفت با بیرون رفتن زنان بخشی از این قوانین بود.
اکنون نوزده سال از شکست طالبان میگذرد؛ اکثر قوانین سختگیرانه طالبان لغو شده و در خاستگاه طالبان، زنانی در رادیو و تلویزیون فعالیت میکنند.
نگینه انوری، دختری از قندهار و خبرنگار تلویزیون هیواد است. او از قندهار به کابل آمده است تا بتواند نظر و ایدههای خود در راستای بهبود وضعیت خبرنگاران زن بدهد.
خانم انوری به روزنامه افغانستانما گفت که با حمایت خانوادهام گام به عرصه کارهای خبرنگاری گذاشتم. آنان درک میکنند که خبرنگاران زن ضرورت جامعه هستند. او همچنین افزود که اقوامش نیز حمایت کردهاند و مشکلی با کار خبرنگاری و یا با کار زنان در جامعه ندارند.
این خبرنگار تلویزیون محلی در قندهار بر این باور است که یک جامعه نیاز به زنان خبرنگار دارد تا صدای رسای زنان در عرصههای اجتماعی و سیاسی باشند.
او افزود، زنان زیادی هستند که در ولسوالیهای دوردست کشور قربانی خشونتها میشوند؛ ما باید صدای این زنان را به گوش مسئولان برسانیم. این رسم و فرهنگ بیجا است که حق تعلیم و شغل از زنان گرفته شود.
خانم انوری این سخنان را در حالی با شجاعت و قدرت بیان میکند؛ هنگامی که او کودکی بیش نبوده است، طالبان در ولایتش به قدرت رسید و نه تنها مانع فعالیت زنان در بیرون از خانه شده بود، بلکه زنان حق بیرون رفتن بدون محرم را نیز نداشتند.
نگینه انوری اکنون بسیار خوشحال است که حق تحصیل و اشتغال دارد. او میگوید که این رسم و فرهنگ «بیجا» است که حق تعلیم و شغل از زنان گرفته شود.
در چهره خانم انوری میتوان پیروزی را دید، او گفت: اکنون، ما [زنان خبرنگار] باید صدای زنانی باشیم که قربانی خشونت هستند. باید صدای این زنان را به گوش مسئولان برسانیم.
این خبرنگار زن، که مسئولیتهای دیگری در دیگر رسانههای انلاین و نهادهای حامی رسانه ها دارد، میگوید که باید زنان خبرنگار بیشتر از این تقویت شود تا بتوانند ضرورتهای مالی خود را از طریق ایفای وظیفه برطرف کنند.
در حال حاضر در ولایت قندهار حدود 25 خبرنگار زن در رادیوهای محلی و تلویزیونهای شهر قندهار کار میکنند و چندین دختر دیگر دانشجوی رشته ژورنالیزم هستند و چند تن دیگر فارغ تحصیل این رشته هستند.
شهر قندهار هر چند زمانی محلی خطرناک برای زنان شاغل بود اما نگینه انوری میگوید که تهدید در شهر قندهار وجود دارد اما به اندازهای نیست که خبرنگاران زن، شغلشان را رها کنند.
طی سالهای گذشته با تشکیل کمیته مشترک حکومت و رسانهها و نهادهای حامی رسانهها، پروندههای خشونت علیه خبرنگاران بررسی شده است و این اقدام حکومت باعث شده که افرادی زیادی، به خصوص زنان تشویق شوند و به کار خبرنگاری بپردازند.
ولایت لغمان یکی دیگر از ولایتهایی است که زمانی گروه طالبان در آن قوانین سخنگیرانهای علیه زنان و خبرنگاران زن داشت اما اکنون در این ولایت نیز زنان زیادی فعالیت رسانهای دارند.
برشنا صافی خبرنگار و مسئول انجمن خبرنگاران زن در ولایت لغمان است. او به روزنامه افغانستانما گفت که به دلیل اینکه در یک خانواده تحصیل کرده به دنیا آمده بودم، مشکلی در عرصه کار خبرنگاریام وجود نداشت. آنان بر این باور هستند که زنان میتوانند در رسانه کار کنند. تا زنان در رسانه نباشند، زنان دیگر نمیتوانند رشد کنند.
خانم صافی نه سال پیش فعالیتهای رسانهای خود را آغاز کرد. او گفت که برای اولین بار به صورت رایگان روی پرده تلویزیون رفتم تا به مردم لغمان بگویم که زنان میتوانند در جامعه کار کنند.
در حال حاضر پانزده خانم در رسانههای مختلف (تلویزیون، رادیو، خبرگزاری و روزنامه) ولایت لغمان کار میکنند.
برشنا صافی که مسئول انجمن خبرنگاران زن در ولایت لغمان است، میگوید که گفتگوهایی که با دختران داشتهام، تعداد زیادی از آنان علاقمند کار خبرنگاری هستند.
خانم صافی گفت که ما تلاش میکنیم از طریق رسانههای اجتماعی و یا گروهی روی ذهنیت مردم کار کنیم تا افکار جامعه در قبال زنان تغییر کند.
او بر این باور است که جامعه زمانی به توسعه میرسد که افکار آن تبدیل شود؛ اما تا زمانی که ذهن روشن نشود نه تنها زنان، بلکه همه اقشار جامعه، رشد نمیکنند.
این فعال رسانهای با انتقاد از نهادهای دولتی و غیر دولتی، گفت که به ولایتهای کمتر توسعه یافته، توجهی کمتری میشود و آنان برنامههای ارتقای ظرفیت برای خبرنگاران این ولایتها برگزار نمیکنند. باید در این ولایتها نیز سرمایهگذاری شود تا زنان بیشتری از این طریق تقویت شوند و پیشرفت کنند.
خبرنگاران و فعالان رسانهای زن بدون یک چشمانداز روشن فعالیت میکنند و برای آینده خود برنامه دارند اما در آن سوی ماجرا، گفتگوهای صلح جریان دارد و ممکن است که این حقوق زنان نادیده گرفته شود.
نگینه انوری خبرنگاری از ولایت قندهار اما میگوید که زنان خبرنگار باید در روند مذاکرات صلح حضور داشته باشند تا از حق و قربانیهای آنان دفاع شود، اگر این کار نشود یک ظلم یا جفا در حق خبرنگاران زن است و آزادی بیان زیر پای میشود.
طی یک یا دو روز گذشته، گزارشهایی مبنی بر «طرح کاهش خشونت» میان ایالات متحده امریکا و طالبان منشتر شده اما تاکنون جزییاتی از این طرح رسانهای نشده است.
اما کارشناسان بر این باور هستند که گروه طالبان با عملی سازی این طرح ممکن است اقداماتی را به منظور کاهش خشونت روی دست بگیرد. در صورتیکه کاهش خشونتها قابل ملاحظه باشد، توافق رسمی میان طالبان و امریکا در پایان ماه جاری میلادی امضا خواهد شد.
حکومت افغانستان نیز از این طرح استقبال کرده است؛ اما پیش از این گفته بود که ارزشهای حقوق بشری، زنان و آزادی بیان در روند گفتگوهای صلح قابل معامله نیست.
باید منتظر بود و دید که آیا روند رو به رشد زنان در عرصههای کار رسانهای همچنان ادامهدار خواهد بود یا با ادغام طالبان، از این حضور کاسته خواهد شد.