صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۲۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا ایران به کابوس سیاست خارجی دونالد ترامپ تبدیل شده است؟

آیا ایران به کابوس سیاست خارجی دونالد ترامپ  تبدیل شده است؟ منبع: دیپلومات / نویسنده: سیت جی فرانتزمن / برگردان: خیرمحمد مقدسی

در روزهای اخیر و پس از افزایش تنشها میان ایران و ایالات متحده امریکا، ارتش ایران هشدار داده است که حمل و نقل نفت را از طریق تنگه هرمز متوقف خواهد کرد. این کشور هم چنین گفته است که ذخایر یورانیم غنی شده خود را نیز بیشتر از حد تعیین شده در توافقنامه برجام افزایش میدهد. پس از حمله 13 جون به دو تانکر نفتی که ایالات متحده امریکا ایران را متهم به دست داشتن به آن کرده است، حالا ایران به یکی از بزرگترین چالشها برای سیاست خارجی دونالد ترامپ، در دو سال و نیم باقی مانده از دوره ریاست جمهوریش تبدیل شده است. دونالد ترامپ از زمان رسیدن به قدرت، سیاست خارجی خود را مبتنی بر لفاظی و تهدید دیگران کرده است. این سیاست را میتوان در تصمیمات ایالات متحده امریکا برای انتقال سفارت این کشور از اسرائیل به بیتالمقدس، خروج از توافق هستهای با ایران، خروج از یونسکو، افزایش تعرفه بر کالاهای صادراتی چین و تهدید مکزیک به خاطر بحران مهاجرت، دید.
دونالد ترامپ با تیم سیاست خارجی خود تا به حال خوب عمل کرده اند و حتی زمانی که دونالد ترامپ تصمیماتی را که در مورد جنگ سوریه اتخاذ کرده، بدون سر و صدا اجرا شده است. اما ایران در حال حاضر واشنگتن را با اولین سناریوی کابوس واقعی روبرو کرده است. مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده در 13 جون گفته بود که ایران یا گروههای نیابتی این کشور مسئول حمله به چهار کشتی در آبهای خلیج عمان و خلیج فارس است.
در اوایل ماه می، واشنگتن به ایران از هرگونه حملاتی به ایالات متحده امریکا و متحدانش هشدار داده بود. این کشور گفته بود که ما خواستار جنگ با رژیم ایران نیستیم، اما آماده پاسخ به هر گونه حملاتی از سوی ایران هستیم. مایک پومپئو در هفتم ماه می به عراق سفر کرد تا درباره تهدیدات ایران صحبت کند. پس از حمله به چهار کشتی در خلیج عمان، ایالات متحده امریکا ایران را مسئول آن میداند، که نقطه شروع تنشهای جدید بین این دو کشور از همین جا رقم خورد. ایالات متحده امریکا میگوید که این حمله تهدیدی برای صلح، امنیت بینالمللی و نقض آزادی کشتی رانی است. دشوار است که تصور کنیم یک کشور دو تانکر نفتی را در آبهای بینالمللی به آتش بکشد و هیچ پاسخی در مقابل آن دریافت نکند.
دونالد ترامپ بارها گفته است که ایالات متحده امریکا خواستار جنگ با ایران نیست اما حد اکثر فشار را بالای این کشور حفظ خواهد کرد و از هر گزینهای برای تحت فشار قرار دادن ایران استفاده خواهد کرد. اما مشکل ایالات متحده این است که ایران در حال برنامه ریزی برای مبارزه با فشارهای امریکا است. تهران در نشست سازمان همکاریهای شانگهای، که در 14 جون در بیشکیک مرکز قرغیزستان برگزار شده بود یک ناظر فرستاد، سپس حسن روحانی، رئیس جمهور ایران، برای اشتراک در پنجمین نشست کنفرانس تعامل و اعتمادسازی آسیا به تاجکستان رفت که در این نشست ایران با روسای کشورهای؛ روسیه، چین ترکیه و سایر کشورهای مهم منطقهای دیدار کرد که مذاکرات با آن ها برای ایران بسیار سودمند تمام شده است. این ملاقات، برتری طلبی و تسلط امریکا بر جهان را به چالش کشیده و نشان دهنده شکل گیری یک جهان چند قطبی است. در حال حاضر ایالات متحده امریکا در تنش با ترکیه، چین و روسیه است که همهای این کشورها روابط نیک با ایران دارند.
ایران ایالات متحده امریکا را متهم به نقض "ساختارها و قوانین بینالمللی" میکند و میگوید که امریکا به ثبات در سطح جهان آسیب میرساند. اگر واشنگتن فکر میکند که ایران منزوی شده است، اشتراک این کشور در نشست سازمان همکاریهای شانگهای و نشست تعامل و اعتمادسازی آسیا، تنها یک روز پس از حمله به تانکرهای نفتی نشان داد که چنین نیست و این کشور متحدان خوبی در منطقه دارد.
در روزهای اخیر ایران تصمیم گرفته است که بخشهای اصلی توافق برجام را به دلیل خروج ایالات متحده امریکا از این توافق و افزایش تحریمها عملی نکند و غنی سازی یورانیم را از سر بگیرد. به نظر میرسد  که ایران بیشتر از پیش با کشورهای منطقه روابطش را مستحکم کرده است که ظاهرا اتهامات ایالات متحده امریکا در صورتی که شواهد موثق در دسترس نباشد دیدگاه کشورهای جهان را بر ضد ایران بسیج  کرده نمیتواند.
واکنش ترامپ در مقابل اقدامات ایران نسبتا خاموشانه بوده است. او در تویترش، تویتی از سناتور مارکو روبیو را که در محکومیت حملات شورشیان حوثی به عربستان سعودی منتشر کرده، به اشتراک گذاشته بود و ایران را نیز به دلیل حمایت از حوثیهای یمن محکوم کرده بود. سناتور تام کاتو و آدام كینزینگر نیز خواستار حملات تلافیجویانه علیه ایران شده بود. دموکراتها و اعضای رسانهای که حادثه خلیج عمان را شبه با حادثه خلیج تونکین میدانیست که در سال 1964 باعث افزایش مشارکت ایالات متحده در جنگ ویتنام شد. در نتیجه، این واکنشها و فشارهای داخلی سبب شد دونالد ترامپ از تصمیم حمله به ایران برگردد.
قرار است که ایالات متحده امریکا از 25 تا 26 جون در بحرین نشستی را با کشورهای عربی برای بحث در مورد حمایت از "معامله قرن" و فلسطینیها، برگزار کند که ایران و متحدان آن، از جمله حزبالله لبنان برگزاری این نشست را محکوم کرده اند. ایران بحرین را به دلیل میزبانی این نشست متهم به خیانت کرده است. ایران اطمینان دارد که امریکا دست به اقداماتی نمیزند که منجر به بی ثباتی تمام منطقه خاورمیانه شود. به همین دلیل افزایش ذخایر یورانیم خود را با پایان نشست بحرین هماهنگ کرده است. ایران به کشورهای اروپایی هشدار داده و به این وسیله از آنها خواسته است که تا ۷جولای تلاش کنند تا تعزیرات ایالات متحده امریکا را کاهش دهند، در غیر آن، این کشور به غنی سازی یورانیم به صورت نامحدودی دست خواهد زد. این کشور اعلام کرده که از 27 جون ذخایر یورانیم خود را از مرز 300 کیلوگرام افزایش خواهد داد، اقدامی که نقض یکی از شرایط توافقنامه هستهای ایران با قدرتهای جهان تلقی میشود. بر اساس توافقنامه ویانا در سال ۲۰۱۵ تهران اجازه دارد فقط ۳۰۰ کیلوگرام تا ۳،۶۷ درصد یورانیم غنی شده اش را نگهدارد. باقی آنها قرار بود که در یک کشور سومی انتقال یابد و یا فروخته شود.
در حالی که کمپین فشار بر تهران میتواند ادامه یابد، عدم پاسخ به دو حادثه جدی در خلیج فارس، در 12 می و 13 جون، به احتمال زیاد تهران را جسورتر میکند. ایران میخواهد ابتکار عمل را در دست گرفته و فشارهای جهانی را کاهش دهد.
تابستان پرچالشی برای اداره دونالد ترامپ پیشبینی میشود. در حالی حاضر دونالد ترامپ با چالشی دست و پنجه نرم می کند که تفاوت کامل با چالشهای دیگر دارد و یک آزمون سخت برای به قدرت رسیدن دوباره وی در سال 2020 است.
یکی از جنبههای قدرتمند ایران، سیاست قبول مخاطره است که این کشور پس از دهه 1980 ترکیبی از اقدامات ناسازگار و نامتقارن را انجام داده، که سبب شده است هیچ قدرتی خواستار درگیری واقعی با تهران نباشد. در عین حال، این کشور روابط اش را با ترکیه، روسیه، چین و  کشورهای که با واشنگتن در تنش است، به خوبی مدیریت کرده است. اکنون، غلبه بر این چالش یکی از بزرگترین موانع برای دولت ترامپ است که نقش برجسته در انتخابات سال 2020 ایالات متحده دارد.