ديده بان انتخابات افغانستان ، تخطی ها و تقلبات شامل پُرکردن صندوق ها، مداخله مقامات در پروسه، کمپاین در روز انتخابات، راى دادن مردان به جاى زنان و افراد زيرسن را به ثبت رسانده و خواستار رسيدگى به آن گرديد.

در گزارشى که روز گذشته از سوى اين نهاد اعلام شد، آمده است که ١٦٠٠ مشاهد انتخاباتی آنها، ازاين  تخطى ها در روز انتخابات در ١٦ ولايت نظارت کرده اند.

در گزارش، وضعیت عمومی انتخابات خوب؛ اما حضور مردم نسبت به دور گذشته کمرنگ و تخطى ها و مشکلات در دور دوم نگران کننده عنوان شده است.

جانداد سپین غر رییس  دیده بان انتخابات افغانستان  (EWA ) در نشست خبری در کابل گفت که با وجود تجارب دور گذشته، بازهم مواردی از تخلفات و تقلبات در انتخابات ٢٤ جوزا از سوی مشاهدین آنها به ثبت رسیده است که بايد کميسيون شکايات به آن رسيدگى نمايد.

پاینده محمد حکمت صافی سخنگوی اين نهاد، گفت که گزارش مشاهدين آنها نشان ميدهد که  ٢٨٦ محل رايدهى، با تاخیر باز شده، در ١١٦ مورد کمبود زن در محلات زنانه و ٦٦ مورد کمبود اوراق رايدهى وجود داشته است.

وى، راى دادن مردان به جاى زنان و کمپاين طرفداران نامزدان در نزديکى مراکز رايدهى را از تخلف و تخطى هاى ديگر عنوان کرد.

اسدالله فرزان مسوول بخش تحلیل و راپور  دیده بان انتخابات افغانستان  گفت که در روز انتخابات، ٤٦١ مورد رايدهى زير سن، ١٥٨ مورد رايدهى مردان به جاى زنان، ٨٠ مورد دوام کمپاين حين رايدهى، ٢١ مورد پُرشدن صندوقها و ١٨ مورد مداخله مقامات دولتى در پروسه، به ثبت رسيده است.

رییس  دیده بان انتخابات افغانستان  گفت که کمیسیون های انتخاباتی، به منظور افزایش شفافیت در مراحل بعدی، جمع آوری نتایج آراء در مرکز، دسترسی نمایندگان نهادهای مشاهد، ناظرین نامزدان و رسانه ها را فراهم کند تا شفافیت پروسه، به بهترین وجه به پیش برود و کدام سوال نزد مردم و نامزدان ریاست جمهوری باقی نماند.

سپين غر گفت کمیسیون ها مطابق به قانون، باید حین بررسی صندوقهای قرنطین شده، جلسات علنی برگزار کنند و به مشاهدین، ناظرین و مطبوعات اجازه داده شود که از پروسه، دیدن نمایند؛ تا اعتماد نامزدان و مردم بر اين پروسه بیشتر شود.

وى افزود:  ما از دو نامزد ریاست جمهوری میخواهیم که از پیش داوری ها خود داری کرده و بین مردم، ذهنیت منفی ایجاد نکنند.

رییس  دیده بان انتخابات افغانستان ، از نامزدان و هواداران آنها خواست که منتظر نتایج رسمی توسط کمیسیون انتخابات باشند و با فراهم ساختن معلومات دقیق با کمیسیونهای انتخاباتی همکاری نمایند.

مجتمع جامعه مدنی افغانستان (مجما) نيز مشارکت وسيع مردم درانتخابات ٢٤جوزا را، با وجود تهديدات مخالفان مسلح و ناامنى، به عنوان مشروعيت بخشيدن به اين روند ملى دانسته است.

اين نهاد ازکميسيونهاى انتخاباتى خواسته است تا به يکايک رخدادهايى که اين پروسهۀ ملى را خدشه دارکرده و مشروعيت نظام انتخاباتى را زيرسوال ميبرد، پاسخ قناعت کننده بدهد.

درخبرنامۀ مجتمع جامعه مدنی افغانستان که به آژانس خبرى پژواک ارسال شده، آمده است که مردم آرزو دارند میزان تقلب، تقلپ کاران و مستفدین این تقلب ها در درون وبيرون کمیسیون را بدانند و از سرنوشت آنانی که با امانت شان و به مشروعیت نظام سیاسی کشور بازى کرده ان، اطلاع یابند.

 به باورمجما؛ درین شرایط حساس به جز انتخابات هیچ گزینۀ دیگرى نمیتواند مشروعیت نظام آینده را تأمین کند(پژواک)