صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

هرات فرهنگی در کام جهل و افراطیت

هرات فرهنگی در کام جهل و افراطیت غضنفر کاظمی :

همین چند روز پیش بود که وجیهه و فرید رستگار اعلام کردند که کنسرتشان در هرات که قرار بود در مکان تفریحی «تخت سفر» برگزار گردد از سوی اداره محلی این ولایت لغو شده است. وجیهه رستگار در گفتگو با بیبیسی فارسی تایید کرد که برگزاری کنسرت او و شوهرش پیش از پیش با والی هرات در میان گذاشته شده بود و والی هم با برگزاریاش موافقت کرده بود. رستگار هم چنین گفت که پس از ورود به هرات مقامات محلی نه تنها مانع اجرای کنسرت از قبل هماهنگ شده شان شده است، بلکه حتی حضور او در محضر عام را نیز منع کرده اند. او گفت والی هرات خطاب به ایشان گفته است: «اینها حق ندارند برنامه اجرا کنند و حتی حق حضور در محضر عام و همچنین عکسبرداری و فلمبرداری را ندارند و باید هرات را زود ترک کنند.»
پاسخ اداره محلی ولایت هرات به رسانهها این بود که این زوج هنرمند بدون هماهنگی قبلی قرار بوده کنسرت برگزار کند و دیگر اینکه به دلیل آغاز ماه مبارک رمضان و برگزاری سه روزه سمینار علمی امیر علیشیر نوایی و مصروف بودن نیروهای امنیتی و دفاعی در این برنامه، کنسرت را لغو کرده است.
وجیهه رستگار اما گفت آنها پس از لغو برنامه اصلی تصمیم داشتند در سمینار علمی امیر علیشیر نوایی اجرا داشته باشند که این موضوع نیز از سوی والی رد شده است. او این کار اداراه محلی هرات را افراطیت محض خواند و اذعان کرد که هیچ دلیلی موجهی دیگری برای لغو کنسرت وجود ندارد. به باور من نیز واقعیت چیزیست که خانم رستگار اذعان کرده است. با تاسف اداره محلی هرات اکنون با افراطیت و باورهای سنتی و مسخره که هر روز در جامعه غالب میگردد مقابله نمیکند، بلکه در همسویی با این جماعت فرصت طلب، خوشی و شادیهای اندک را نیز از مردم میستاند.
نقل است که در گذشتههای دور گفته میشد: «جهان اقیانوسی است و در این اقیانوس مرواریدی هست و آن مروارید هرات است.» اما اکنون بر سر هرات چه آمده است؟ هراتی که بسیاری از شاعران و نویسندگان و عارفان و صوفیان فارسی در این شهر زاده شده یا زیستهاند، هراتی که از لحاظ موقعیت جغرافیایی در طول تاریخ بستر مناسب تلاقی تمدنهای شرق و غرب بهشمار میرفت، هراتی که زمانی یکی از گهوارههای تمدنی تاریخ پربار خراسان شناخته میشد، با تاسف فراوان اکنون در کام جهل مرکب فرو افتاده است و آدمهای مثل مولوی مجیبالرحمن انصاری در آن رشد کرده اند که جز باورهای بدوی خود و افراطیت انباشته در درونشان به چیزی دیگری فکر نمیکنند و بدتر اینکه این افراطیت و بدویت را تبلیغ و ترویج هم میکنند.
البته حرف این است که از به سرزبان افتادن و موضع گرفتنهای غیرمسئولانه مولوی انصاری زیاد سپری نمیشود و افراطیت تنها از او شروع نشده است. این آدم تنها در طول همین چند سال پسین خود و افراطیت را رشد داد. در هرات با تاسف از این گونه افراطیت و فکرهای بدوی از چندین دهه به این سو رواج پیدا کرده و اخیرا به اوج هم رسیده است. پیش از این بارها اتفاق افتاده است که دارلمعلمینهای هرات آدمهای را تکفیر کرده و مرتد شمارده است. همین دو سال قبل بود که دارالعلوم هرات، احمدضیا رفعت، استاد دانشگاه کابل را بهدلیل چاپ مجموعهی شعری «رفتن رسیدن نیست» متهم به کفرگویی کرد و خواهان اخراج وی از دانشگاه کابل شد. در مدت این سالها آدمهای بسیاری از این مدرسهها که اصلا معلوم نیست منابع مالیشان از کجا تامین میشوند و چه چیزی به شاگردانش تدریس میکنند، به گروه داعش پیوسته اند. رسانههای که از این وضعیت گزارش تهیه کرده اند، میگویند مردم دور و اطراف این دارالمعلمینها بارها از این که اعضای این مدارس به گروه داعش پیوسته اند گلایه و شکایت کردهاند.
در سال 1396 همین مولوی انصاری که اکنون ظاهرا حرف شنوی از هیچ کسی هم ندارد، کنسرتی از شفیق مرید یکی دیگر از آوازخوانهای افغانستانی که قرار بود در هرات برگزار شود را بیهیچ مانعی لغو کرد. با آنکه این موضوع از سوی فرهنگیان و فعالین مدنی واکنش داشت، اما مسوولان اجرایی در حکومت هیچ واکنشی هم نداشتند. پس از آن این ملای جوان و افراطی قد برافراشت و در کار خوب و بدی هر آدم سرک کشید و حکم صادر کرد. در تازهترین مورد مولوی مجیبالرحمن انصاری در مخالفت با حکومت پس از ادای نماز جمعه حضور در نظام افغانستان را «گناه کبیره» خواند. افزون بر این، او عالمان دین که از حکومت حمایت میکنند را بدتر از «یهود و نصارا» عنوان کرد. در مقابل، حمدالله محب مشاور امنیت ملی این مولوی را یاغی و باغی خواند و وحید قتالی والی هرات هم، لانه کردن دوباره داعش و افراطیت در هرات را نپذیرفتنی خواند و خطاب به مولوی انصاری گفت: «پا از گلیم خود بیشتر دراز نکن، احساسات مردم را جریحهدار نکن، این ملت میخواهد به آبادانی فکر کند.» با همهی این ها اما حکومت و اداره محلی هرات دیگر هیچ اقدام عملی انجام ندادند.
اکنون و پس از لغو کردن کنسرت وجیهه رستگار از سوی والی هرات با در نظر گرفتن تمام قرایین، با تاسف برداشت میشود که اداره محلی ولایت هرات نه تنها با گروههای افراطی چون مولوی انصاری برخورد جدی نمیکند بلکه به تبعیت از این آدمها دارد جلوی آزادیهای فردی، آزادی عمل و چیزهای کوچکی که باعث شادی و خوشحالی مردم در این ولایت میگردد را میگیرد.
اینگونه کارهای غیرعقلانی والی هرات در واقع همدستی آشکار با گروههای تندرو و افراطی در کار افراطیت دینی مذهبی است ولاغیر. اگر اداره محلی هرات همینگونه ادامه بدهد و فرهنگیان کشور و خصوصا هرات تاریخی دست روی دست گذاشته و سکوت کنند، هرات؛ این سرزمین تاریخی که همواره کانون علم و فرهنگ بوده و علما و بزرگان چون خواجه عبدالله انصاری، فخرالدین رازی، سیفی هروی، امیر علیشیر نوایی، کمال الدین بهزاد و دهها هنرمند را در دامان خویش پرورانیده است، اینبار به صورت کامل در کام جهل و افراطیت فرو خواهد افتاد و آن وقت دیگر سخت است که یک شهر به بزرگی و والایی هرات را از جهل مرکب بیرون کشید.