روز 23 اپریل در سال 1995 از سوی سازمان جهانی یونسکو جهت ترویج مطالعه، نشر کتب و حق تألیف برنامه‌ای برگزار گردید تا سالانه از آن تجلیل بعمل آید و آن روز را به نام روز جهانی کتاب  و حق تألیف نامگذاری نمود. هرچند که کشورهای مختلف عضو این سازمان، بعداً به دلایلی روز آن را تغییر داده و هر کشور در یک روز دیگری تحت عناوین مختلف از آن تجلیل بعمل می آورند.
در افغانستان تجلیل از روز جهانی کتاب و حق تألیف همانند سایر مناسبت‌های جهانی به گستردگی اهمیت موضوع، و در سطح ملی تجلیل صورت نمی گیرد. در حالی که تجلیل از چنین روزی در سطح ملی یک نیاز مهم فرهنگی بوده و باعث می شود کتب هم به مثابه میراث مهم فرهنگی کشور برای نسل ها در آینده و نیز به مثابه منبع مهم معلومات و اطلاعات برای همه مردم بخصوص جوانان، نوجوانان و اطفال، محققان و اهل فرهنگ مورد توجه قرار گیرد و نیز بدین وسیله می توان نویسندگان، محققان و ناشران تشویق شوند و دسترسی به منابع علمی و پژوهشی به شکل بهتری برای همگان میسر شود. لذا حکومت باید در راستای ترویج بیشتر کتابخوانی بخصوص در میان جوانان و تشویق نویسندگان و متشبثین کتاب، در خصوص تدوین، تهیه و توزیع کتب مورد نیاز متعلمین، محصلین، معلمین و اساتید و سایر دانش پژوهان و فرهنگیان در سراسر کشور برنامه‌ها و میکانیزم‌های بهتر و مؤثرتر را روی دست گیرد و تشکل‌ها و شبکه‌های نویسندگان، محققان، ناشران و کارآفرینان و متشبثین فرهنگی را تسهیل و تشویق نماید.
میزان گرایش به مطالعه و کتابخوانی امروزه یکی از شاخص‌های مهم توسعه در کشورها محسوب می‌گردد. مردم افغانستان بیش از هر ملت دیگر نیاز به کتابخوانی و مطالعه دارد که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. تمدن دیرینه افغانستان و میراث های مهم و ناب فرهنگی آن همواره قربانی سلایق و سیاست‌های نادرست حاکمان آن شده است. بخش عظیمی از کتاب‌ها و کتابخانه‌ها در جنگ‌ها و بحران‌های کشور نابود گردیده یا مورد دستبرد و قاچاق قرار گرفته است. همچنین به دلیل بحران‌های کنونی در کشور،  میراث‌های فرهنگی به دلیل عدم توجه حکومت، به فراموشی سپرده شده و در حال از بین رفتن هستند. از سوی دیگر کیفیت کتاب‌هایی که در داخل کشور تألیف و تدوین می‌گردد هرگز به معیارهای جهانی همخوانی ندارد و نیز از لحاظ کمیت و کیفیت نیازمندی های امروزی مردم کشور را فراهم نمی سازد. 
تاریخ بشر شاهد رشد تمدن‌ها در سایه رشد فرهنگی و فکری جوامع بوده است.  به عقیده مورخین اولین بار نوشتن در تمدن سومری ها، حدود 3400 سال قبل از میلاد در سرزمینی میان دجله و فرات که عراق کنونی است اختراع و ابداع گردید. نخست به شکل نگارش با الفبای تصویری و اشکال سپس به تدریج به شکل فانه (پانه) مانند و سیلابیک روی لوح‌های گلی به نام خط میخی نوشته می شد.. بیشتر معلومات به شکل لیست راجع به قراردادها، فهرست دارایی ها، ادبیات و اسطوره های سومریان روی لوح ها حک و سپس با روش های خاص خشک و نگهداری می شده است. اما با رشد تمدن ها، روش های جدیدی برای نوشتن و تهیه کتاب به کار می رفت که می توان تهیه کتاب از کاغذی به نام پاپیروس در مصر باستان، کتاب جیاند/ جیناندا در چین تهیه شده از موادی به نام بامبو، کتیبه های چوبی و  نوشته ها بر پوست حیوانات را نام گرفت که بعد از اختراع اولین ماشین چاپ و استفاده از کاغذ، کتاب شکل بهتر و تعریف کامل تری یافت و برای چندین صده کتاب به مجموعه ای از اوراق چاپی گفته می شد. اما امروزه عصر تکنالوژی تعریف گذشته کتاب را تغییر داده است. اکنون کتاب به صورت چاپی، الکترونیکی،صوتی و تصویری در کمپیوتر، تبلیت، و گوشی های هوشمند در اختیار همگان قرار می‌گیرد و همه انسان ها حتی معلولین، در هر زمان و مکان دسترسی به کتاب‌های بیشمار دارند و با سهولت می توانند به خواندن و بهره برداری از کتاب ها بپردازند؛ کتاب تدوین نمایند و خیلی آسان و سریع آن را انتقال و یا به اشتراک بگذارند.
کتاب از جلمه میراث های مهم فرهنگی یک تمدن و یک ملت به شمار می رود که دانشمندان حتی آن را به عنوان بهترین اختراع بشر نامیده اند. کتاب برای همه طبقات مردم مفید است. بسیار کسانی هستند که در حالت افسردگی و انزوا قرار داشته و بعد از مطالعه کتاب در مورد سرگذشت مردان بزرگ، خود را باز شناخته و مسیر زندگی اش را تغییر داده است. کتاب گاهی باعث منفعل شدن استعداد و نشاط در انسان می شود.  کتاب در اوج خاموشی می تواند برای انسانها، ماندگار ترین و نزدیکترین دوست و بهترین مشاور باشد. گاهی با مطالعه کتاب، بدون این که به جایی سفر کنیم از جهان اطراف خود اطلاعات بدست بیاوریم و جهان بیرون را بشناسیم. کتاب وسیله حفظ و پاسداری از اندیشه ها، منبع و مرجع اطلاعات و وسیله مناسب رشد فرهنگ و تمدن و افزایش علم و دانش می باشد. با مطالعه کتاب انسان به آگاهی و معرفت دست می یابد و با نوشتن کتاب، آموخته های علمی و تجربی خویش و اندیشه هایش را حفظ و به دیگران و نسل های بعد از خود انتقال می دهد. اهمیت کتاب از بعد سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی قابل بحث می باشد اما در اینجا نمی گنجد فقط می توان گفت که کتاب در رشد و انکشاف سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور نقش دارد و از اهمیت بالایی برخوردار است. 
جوانان کشور که اکثریت نفوس را تشکیل می دهند در کنار مشکلات بزرگی چون نا امنی، فقر و بیکاری، به دلیل عدم برنامه های مناسب آموزشی و تفریحی و سرگرمی های مورد نیاز شان در کشور، به بحران های روحی و روانی دچار هستند و در معرض آسیب های اجتماعی مانند اعتیاد به انواع مخدرات، گرایش های انحرافی و افراطی که اکثراً به نابودی آنها می انجامد قرار دارند. البته جوانان در شهر ها شرایط بهتری دارند و به امکانات بیشتر دسترسی دارند اما متأسفانه در ولایات امکان دسترسی به کتاب های درسی فراهم نمی باشد و نیازمند دادخواهی و توجه بیشتر می باشد.
چنانچه جوانان مسؤولیت رهبری و اداره آینده کشور را برعهده خواهند داشت، کتاب وسیله ای است که آنها را با گذشته، حال و آینده، با فرهنگ و تمدن کشور خود شان و نیز سایر تمدن ها پیوند می دهد و زمینه معرفت با آنها را فراهم می سازد. برای پیوند با آینده نیازمند دسترسی به امکانات و منابع فراگیری علم و تحصیل، و نیز افزایش مهارت ها و سطح دانش، سرگرمی های مناسب آموزشی و تفریحی می باشند. ترویج فرهنگ کتاب خوانی یکی از وسیله های مناسب سرگرمی توأم با آموزش و ارتقای سطح دانش و آگاهی و وسیله جلوگیری جوانان از انحراف و ترغیب آنان به رشد و پویایی می‌باشد و یک فرصت خوب برای آنانی که به تدوین و تألیف کتب و نیز نشر و توزیع آنها می پردازند. جستجوی راهکارهای مناسب و عملی در عرصه سرمایه گذاری و جلب حمایت های مالی برای چاپ، نشر و حفظ کتب و آثار علمی دانشمندان و پژوهشگران، آگاهی دهی در مورد بهره برداری از سیستم های آنلاین کتابخانه،  اهمیت دیجیتال سازی کتاب های قدیمی جهت دسترستی به آن کتاب ها و حفظ نسخه های اصلی از تخریب و نابود شدن، تشویق مراکز آموزشی و تحصیلی به تداوم و توسعه مسابقات کتابخوانی، طرح تبادل کتاب با همدیگر برای دسترسی به منابع بیشتر با هزینه کم تر جهت تشویق جوانان و ترویج فرهنگ کتابخوانی بین جوانان و سایر افراد جامعه که باعث می شود به مرور زمان به یک عادت تبدیل شود از جمله راهکارهایی است که می تواند به رشد و توسعه فرهنگی کشور مفید واقع شود.
به بهانه تجلیل از روز جهانی کتاب هر سال در کشور، نهادهای علمی و و فرهنگی اعم از دولتی و غیر دولتی با هماهنگی و همکاری همدیگر می توانند زمینه آگاهی و آشنایی جوانان از منابع مهم پژوهشی و معلوماتی و کتاب های مفید و زمینه دسترسی به آن منابع را با طرح و تطبیق برنامه های مفید و تشویقی برای ترویج فرهنگ و ایجاد روحیه کتابخوانی میان اقشار مختلف جامعه بخصوص جوانان و اطفال، و زمینه تشکل ها و ایجاد شبکه های مهم پژوهشی در کشور را فراهم سازند.