صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

رونمایی کتاب «هزاره‌های اهل‌سنت»

رونمایی کتاب  «هزاره‌های اهل‌سنت»

اول اوکتوبر، روز همبستگی هزارههای جهان، روز دادخواهی هزارهها و نه به کشتار هدفمندانهٔ هزارهها در دفتر مرکزی شورای سراسری هزارههای اهلسنت با حضور صدها نفر تجلیل شد. در این روز از کتاب هزارههای اهلسنت نوشتهٔ دکتر حفیظ شریعتی (سحر) نیز رونمایی گردید. در این نشست چهرههای علمی سخنرانی کردند، هنرمندان، نمایش کوتاه اجرا کردند و دمبوره نواختند. در آغاز این نشست عتیقالله قادری به عنوان دبیر جلسه، به مهمانان خوش آمد گفت و محتوای برنامه را معرفی کرد، سپس دکتر اسد الله امیری سمنگانی دربارهٔ کتاب «هزارههای اهلسنت» سخن گفت و استاد بسمالله عطاش یکی از چهرههای برجستهٔ هزارههای اسماعیلی از ولایت بغلان، پیرامون همگرایی هزارهها، هویت هزارهها، موضع گیریهای سیاسی هزارهها و... سخنرانی کرد. دکتر حفیظ شریعتی (سحر) دربارهٔ چگونگی پژوهش و تدوین کتاب سخن گفت. ایشان در بخشی از سخنانش گفت که به یاد داشته باشیم که به همان میزانی که هزارههای اهل تشیع امامی و اسماعیلی هزارهاند، هزارههای اهلسنّت نیز هزارهاند. اینان به طور یگانه رنج و محرومیت تاریخی را تجربه کردهاند. در این میان هزارههای اهلسنّت ضمن دیدن رنج تاریخی و اجتماعی، از خودبیگانگی و فراموشی هویت را نیز به جان خریدهاند که دردناکتر از رنج و محرومیت اجتماعی، فرهنگی و سیاسی دیگر هزارههایند که تأسیس شورای سراسری هزارههای اهلسنت به طور دقیق در همین راستا بوده است؛ زیرا مؤسسان این شورا با درک منازعه بر سر هویت و یا انکار هویت هزارهگی در صدد ابراز وجود و حمایت از هویت خویش برآمدهاند؛ چون اینان با تاجیک یا افغان خواندنشان فقط در منازعات قومی و میدان نبرد تاجیک و افغان به شمار میآمدند؛ ولی هنگام توزیع قدرت و امتیازات سیاسی و حین بهرهمندی از این امتیازات نه تاجیک، هویت تاجیکی آنان را میپذیرفتند و نه پشتونها آنها را در ردیف خود قرار میدادند؛ زیرا «هزارههراسی» باعث شده بود که هزارههای سنی صدها سال در حاشیه قرار بگیرند و حتا نامشان از تاریخ حذف شود و در معاملات سیاسی و تعاملات قومی نامی از آنها برده نشود تا جایی که آنان ندانند، ترکاند، اوزبیگ، تاجیک، پشتون و یا هزارهاند، در متون تاریخی نیز یادی چندان از آنان نیست و تنها سیمای هزارهگی، زبان گفتاری، فرهنگ و آداب و رسوم، قصهها و افسانههای پدران و نیاکان آناناند که نشان میدهند که باید هزاره باشند. ازاینرو نیکو است که هزارههای اهلسنت ضمن حفظ هویت مذهبیشان با دیگر اقوام با تعامل مذهبی بزییند و همچنان به بازشناسی هویت اصلیشان که هویت هزارهگی است، بپردازند.
باری، اکنون که مردم هزارهٔ اهلسنت با درک درست از واقعیتهای کنونی و تاریخ گذشته، دست به بازیابی هویتشان زدهاند و دریافتهاند که هویت اصلی سیاسی و اجتماعی این مردم هزاره بودن است، نه سنی بودن و شیعه بودن و اینکه رنجها و محرومیتهای هزارهها از جنس هزارهگی است نه مذهبی که خود باعث پراکندگی است، باید این تلاشها به فالنیک گرفته شود. این کتاب نیز در راستای این فالنیک به سامان رسیده است.
این کتاب در سه بخش از هزارههای افغانستان، ایران و پاکستان تقسیم شده است. هزارههای ایران، ایل هزاره و هزارههای خاوری از آن رو که ادامهٔ هزارههای بادغیس و هراتاند که دایزنیات خوانده شدهاند و هزارههای پاکستان که بیشتر آنان یا ادامهٔ هزارههای ارغونیه و چوپانیان در جنوب افغانستاناند که هزارههای شال و چچ هزاره خوانده شدهاند و هزارههای کمتر شناخته شدهای شمال و شمالشرق پاکستان و هندوستان که نیاز به بازخوانی و بازشناسی ولو اندک داشتند.
این اثر به خاطر عدم دسترسی به مناطق هزارهنشین هزارههای اهلسنت به ویژه مناطقی که تحت نظر طالباناند و تاجیک، اوزبیگ، ترک، تاتار و پشتون انگاری این مردم، کامل نیست؛ اما چشمانداز نزدیکی به جغرافیای زیستی آنان دارد. ازاینرو بیشتر متکی به جغرافیای انسانی آنها است. تلاش بیشتر انسانشناسانه و مردمنگارانه است تا سیاسینگاری که مخاطب را از هدف دور میکند. این تلاشها امکانپذیر نبود؛ مگر با همت و همکاری اعضای «شورای سراسری هزارههای اهلسنت» که صادقانه و بدون چشمداشتی منابع گردآوردند، مقداری از موادخام این اثر را در بخش قریهها، جمعیت و بزرگان قومی السوالیهای مناطق هزارهنشین جمع کردند و به من سپردند تا پس از درآمیختن با تحقیقات بیشتر، تدوین، ویرایش شوند و سامان بیابند.
در ادامه استاد غلام سخی پارسایی، رئیس شورای هزارههای اهلسنت در سخنرانیاش، پیرامون روز همبستگی هزارهها سخنرانی کرد و در این مورد افزود: «لازم است هر ساله در این زمینه طرحی بریزیم و در مورد همگرایی، همسویی و هماهنگی مردم ما در سطح جهان تدابیر جدی بسنجیم. در این روز نیاز است تا مسئلهٔ کلان مردم ما مطرح شود. همین گونه تصمیمها و راهکارهایی که بنا است در آینده عملی شوند، از تریبون گردهماییهای بزرگ اعلام شوند. گردهماییها، نشستها و محفلهایی در سطح جهان دایر شوند تا مسئلهٔ مردم ما جهانی شود.
رئیس شورای هزارههای اهلسنت در پیوند به تقسیم ناعادلانهٔ قدرت و انکشاف گفت که تا هنوز در «حوزهٔ قدرت» ما همگی ضعیف عمل کردیم. بیشتر به نیروی کمکی شبیه بودیم. «سیاست فعال» گمشدهٔ ما پس از «نشست بن» بود. ما همیشه نادیده گرفته شدیم و سهمی از پروژههای انکشافی برای مردم ما نرسید. من در دایکندی رفتهام و دیدهام که چه وضعی است! در تمام ساحه های مردم ما اگر بروید، نه از سرک قیر خبری است و نه از بازارهایی که نشان بدهند، وضع اقتصادی مردم ما تغییر کرده است». او علاوه بر این افزود که قاعدهٔ محرومیت در محل سکونت ما عمومی است. ما هنوز محروم هستیم و ازاینرو من شعار دادهام که: «محرومیت سرنوشت دایمی ما نیست» و نباید باشد. بگذارید برای تغییر وضعیت کاری کنیم و در مقابل محرومیت بایستیم
وی در بخشی از سخنان به اهداف پارلمانی خویش پرداخت و در این زمینه گفت که یکی از هدفهای اساسی من تلاش در راستای تسریع «ملتسازی» است. این «مقوله» زمانی میسر است که به جای «تقابل» راه «تعامل» را پیش بگیریم. با «حفظ تکثر» و «احترام به همهٔ ملیتها» برای مردم محروم سرزمین ما آرامش، امنیت و رفاه را به ارمغان بیاوریم. افغانستان سرزمین همهٔ اقوام است. هیچ کسی از دیگری برتری ندارد. راهحل افغانستان پذیرش و احترام به تکثر است.
در ادامهٔ نشست آقای هدایت، دمبورهنواز محلی با دو سه پارچه آهنگ هزارهگی برنامه را رونق بخشید. محمد انور ظفری و سخی ظفری شعر دکلمه کردند. نمایشنامهٔ همبستگی هزارهها به نیکویی اجرا شد که باعث همبستگی قلبی شرکتکنندگان شد و در ادامه پروفسور محمد یونس طغیان ساکایی با سخنان کوتاه از دکتر شریعتی (سحر) تشکر کرد و گفت که این کتاب نشان هویت هزارههای کمتر شناخته شده است که باید خوانده شود و شریعتی با این کتاب برای شناسایی هزارههای اهلسنت خدمتی بزرگی کرده است که باید از ایشان سپاسگزار بود. این «نشست مردمی برای همبستگی» با انداختن عکسهای یادگاری پایان یافت.