صفحه نخست » افغانستان » روابط ادامه‌دار طالبان با القاعده و تروریزم بین‌المللی
روابط ادامه‌دار طالبان با القاعده و تروریزم بین‌المللی
منبع: اسمال وار ژورنال / نويسنده: تميم عاصي / برگردان: خيرمحمد مقدسي
نمایندگان طالبان در «کنفرانس صلح مسکو» جلوی رسانه‌های روسی نشستند و مصاحبه‌هایی را با تعدادی از روزنامه نگاران زن روس انجام دادند. این عملکرد آن‌ها حامل پیامی بود که دیدگاه این گروه در مقایسه با رژیم وحشیانه و سیاست‌های سرکوب‌گرانه آن‌ها در گذشته نسبت به زنان تغییر کرده است. این حرکت آن‌ها بسیار دقیق و محاسبه شده بود که طالبان می‌خواست پیامی به جهان بفرستد که آن‌ها تغییر کرده و دیگر تهدیدی برای امنیت منطقه‌ای و جهانی نیستند.
این طرز تفکر که طالبان تغییر کرده و حالا بر ضد دولتی می‌جنگد که آغشته به فساد و جنگ‌سالاری است، ساده سازی یک مشکل بسیار پیچیده با ابعاد منطقه‌ای و جهانی است. این ساده‌سازی باعث می‌شود تا پناهگاه امن طالبان در پاکستان و حمایت‌های سازمان استخباراتی این کشور نادیده گرفته شود.
اما پرسش اساسی این است که آیا آن‌ها(طالبان) واقعا تغییر کرده‌اند؟ آیا این گروه روابط شان را با القاعده و متحدانش قطع کرده‌اند؟ آیا طالبان بعد از دو دهه جنگ و خشونت تغییر شکل داده است؟
حقیقت این است که در 17 سال گذشته طالبان تغییری نکرده و ارتباطات عمیقی با بقایای القاعده و سازمان‌های تروریستی منطقه‌ای دارد. طالبان هنوز در عمل و ماهیت تغییر نکرده و این گروه به عنوان یک چتر حمایتی برای بسیاری از سازمان‌های تروریستی از جمله القاعده خدمت می‌کند. برای آن‌ها محیط برنامه‌ریزی، آموزش و تجهیزات فراهم می‌کند تا مأموریت‌های مرگبار خود را طرح‌ریزی کند. هرگونه برنامه‌ای برای استفاده از طالبان به عنوان یک نیروی جنگ نیابتی علیه القاعده و داعش تلاش بیهوده خواهد بود؛ زیرا طالبان و متحدانش همچنان به تهدیدات امنیتی علیه ایالات متحده و متحدانش ادامه خواهد داد. چیزی که در مورد طالبان امروز تغییر کرده است استفاده این گروه به حیث یک نیرو، برای جنگ‌های نیابتی کشورهای منطقه است.
طالبان و القاعده
طالبان و القاعده هنوزهم دارای روابط گرم و صمیمی است. رهبران طالبان از شورای کویته در مراسم عروسی پسر بن لادن رهبر پیشین گروه تروریستی القاعده اشتراک کرده بود. در ضمن دومین رهبر گروه ترروریستی القاعده احترامی خاصی به طالبان قایل بود. او وفاداری خود را به امیر سابق طالبان، ملا اختر محمد منصور و رهبر حاکم طالبان مولوی هیبت الله آخوند اعلام کرده بود که هر دو از حمایت‌های مذهبی و سیاسی رهبران القاعده برخوردار بودند.
علاوه بر این، زمانی که اختلافات میان جناح‌های مختلف طالبان بر سر موضوعات مربوط به رهبری، تدارکات، جنگ و صلح ظاهر شد بلافاصله، ایمن الظواهری رهبر القاعده، نمایندگان خود را برای میانجی‌گری میان رهبران طالبان فرستاد. هم‌چنین القاعده از شبکه خود برای جمع‌آوری کمک‌های مالی در کشورهای خلیج استفاده کرده است تا منابع مالی را برای جنگ طالبان در افغانستان فراهم کند.
جورج دبلیو بوش رئیس جمهور سابق امریکا بعد از حملات 11 سپتامبر سه شرط را برای طالبان پیشکش کرد؛ قطع روابط با القاعده، تسلیم کردن اسامه بن لادن به امریکا و احترام به حقوق بشر.
بعد از دو دهه طالبان همچنان از حمایت‌های مالی و مشاوره‌های جنگی القاعده مستفید می‌شد. اسامه بن لادن به امریکا تسلیم داده نشد و تا زمانی که توسط عملیات ویژه امریکا در پاکستان کشته نشد تحت حمایت‌های طالبان و حامیان این گروه در پاکستان زندگی کرد. و در نهايت طالبان همچنان به نقض حقوق بشر ادامه داد و روابط‌اش را با گروه‌های تروریستی دیگر قطع نکرد.
ایالات متحده امریکا رژیم طالبان را به دلیل ظلم و ستم این رژیم بالای افغان‌ها نابود نکرد بلکه دلیل اصلی آن میزبانی این گروه از اسامه بن لادن رهبر گروه تروریستی القاعده بود که حمله‌های وحشیانه 11 سپتامبر را سازمان‌دهی کرده بود.
حقیقت این است که در اهداف و ماهیت طالبان تغییری رونما نشده است. هنوزهم این گروه به عنوان یک چتر حمایتی برای گروه های تروریستی مختلف کار می کند. طالبان تا هنوز به طور صریح و روشن چه در عمل و چه در گفتار روابطش را با القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی قطع نکرده است.
طالبان و گروه داعش شاخه خراسان
ضرب‌المثل قدیمی "دشمنِ دشمن من، دوست من است" هنگامی که از طالبان به عنوان یک نیرو برای جنگ‌های نیابتی علیه داعش در پاکستان و افغانستان استفاده می‌شود درست نیست. در حالی که شاید رویکرد و نحوه سازمان‌دهی این دو گروه متفاوت باشد اما در ایدیولوژی و طرز فکر باهم مشترک‌اند.
داعش مخلوطی از طالبان متلاشی شده، اعضای گروه‌های مختلف جهادی و پروژه‌های اطلاعاتی منطقه‌ای است. طالبان هرگز به گونه معنادار و هدف مشخص با گروه داعش در افغانستان جنگ نکرده است در حالی که نیروهای نظامی افغانستان حداقل سه رهبر عمده این گروه را به قتل رسانده است.
در حقیقت طالبان در شمال و شمال شرق کشور برای مبارزه با نیروهای افغانستان با داعش همکاری می‌کند. هم‌چنین ارتباط نزدیک میان حقانی، طالبان و داعش وجود دارد؛ زیرا یکی از اعضای نزدیک خانواده حقانی بنیان‌گذار داعش در خراسان پنداشته می‌شود.
طالبان و گروه‌های تروریستی منطقه‌ای
گروه طالبان همچنان به عنوان یک چتر حمایتی برای گروه‌های تروریستی منطقه‌ای از جمله سپاه صحابه، جندالله، چیچینی‌ها، انصارالله و... عمل می‌کند. این گروه‌ها مجموعه مهارت‌ها و منابع جنگی را برای طالبان فراهم می‌کند که شامل ساخت مواد منفجره و اخاذی از طریق جرایم سازمان یافته می‌باشد. یک سوم قدرت جنگجویان طالبان را در میدان‌های نبرد، افراد این گروه‌های تروریتسی تشکیل می‌دهد. این مورد زمانی بود که رژیم طالبان در دهه 1990 میلادی قدرت داشت و از این گروه‌ها برای جنگ علیه دولت استفاده می‌کرد.
گروه‌های تروریستی پاکستانی، عربی، آسیای مرکزی، روسی و چینی که در افغانستان برعلیه دولت می‌جنگد، مجموعه مهارت‌های حیاتی یعنی فرماندهی و کنترول مواد منفجره و بمب‌گذاری‌ها را برای طالبان فراهم می‌کنند.
هزینه بازگشت طالبان به قدرت
طالبان هنوز در گفتار و عمل نشان نداده‌اند که با القاعده روابط خود را قطع کرده و دیگر به عنوان چتر حمایتی برای سازمان‌های تروریستی منطقه‌ای و جهانی خدمت نمی‌کنند. بنابراین، هرگونه تلاش برای مشروعیت بخشیدن به این گروه به عنوان یک گروه شورشی بومی، بدون برنامه و در خارج از مرزهای افغانستان کار بیهوده‌ای است؛ زیرا بازگشت طالبان به قدرت، متحدان این گروه را جسورتر و دیدگاه افراطی آن‌ها را قوی‌تر می‌کند.
برای جلوگیری از چنین سناریویی، باید ایالات متحده امریکا با افغانستان بر روی سه اصل مهم به توافق برسند:
1. جنبش طالبان باید با القاعده و سایر گروه‌های تروریستی ارتباط خود را قطع کند و افراد خود را از صفوف جنگجویان آن‌ها خارج کند.
2. تا زمانی که طالبان به یک توافق سیاسی و یک راه حل معقول برسد باید فشار نظامی بر این گروه حفظ شود.
3. طالبان باید تضمین کند که به عنوان یک گروه مسلح برای جنگ‌های نیابتی کشورهای دیگر کار نمی‌کند.