وزارت زراعت، مالداری و آبیاری قرارداد خریداری ده هزار متریک تخم اصلاح شده را با اتحادیه ملی تولید کنندگان تخم بذری، به امضا رساند. قرار است این تخم های اصلاح شده، برای دوصد هزار دهقان در اکثر ولایت های کشور توزیع شود.
این قرارداد، روز گذشته (دوشنبه 26سنبله) با هزینه مجموعی 6میلیون دالر آمریکایی در وزارت زراعت به امضا رسید. اسدالله ضمیر وزیر زراعت پیش از امضای این قرارداد به خبرنگاران گفت که سکتور خصوصی در رشد زراعت، مالداری و آبیاری نقش «بسیار مهم» دارد.
طبق این قرارداد، اتحادیه ملی تولید کنندگان تخم بذری، قرار است تخم های اصلاح شده را به دهقانان توزیع کنند. تنها در سال جاری برای دهقانان فصل خزانی، ده هزار متریک تخم اصلاح شده توزیع خواهد شد.
آقای ضمیر افزود که بودجه انکشافی وزارت زراعت تا 60درصد به مصرف رسیده است و 6میلیون دالر اختصاص یافته به تخم های اصلاح شده، نیز تا دو ماه دیگر به مصرف خواهد رسید. به گفته مسوولان در وزارت زراعت، از ده هزار تخم های اصلاح شده، حدود 400هزار جریب زمین قابل زرع مستفید خواهد شد و همچنین برای 10هزار تن نیز شغل ایجاد خواهد شد.
وزیر زراعت گفت: «توزیع تخم های اصلاح شده از مهمترین برنامه های این وزارت است. دوسال پیش، اصلا بودجه ای برای تخم های اصلاح شده وجود نداشت. ما تلاش کردیم از منابع محدودی که تخم اصلاح شده را تولید می کردند، آن را تهیه کنیم.» به گفته او، مشکل بودجه برای تهیه تخم های اصلاح شده در سال جاری تا اندازه ای حل شده است.
در سال های گذشته، دهقانان از نبود تخم های اصلاح شده و توزیع بی وقت این تخم ها شکایت دارند. عبدالغفار یکی از دهقانان در ولایت لغمان می گوید که زراعت آنان سیر نزولی داشته است و در چندسال گذشته آنان به وقت و زمان معین اش، تخم های اصلاح شده برای زراعت را دریافت نکرده اند.
او می گوید که درصد زراعت به دلیل خشک سالی، افزایش ناامنی، نبود تخم های اصلاح شده و بی توجهی تولد به تولیدات زارعتی سبب شده است که میزان تولیدات زراعتی پایین بیاید. هم‌چنین این دهقان می افزاید که در گذشته آنان حاصل بیشتر از زمین ها می گرفتند، اما در چند سال گذشته، به دلیل نرسیدن تخم اصلاح شده به زمانش، حاصلات آنان نیز کم شده است.
اما وزارت زارعت، مالداری و آبیاری می گوید که این مشکل دیگر برطرف شده است و نخستین بار است که تخم های اصلاح شده به زمان معین آن از طریق شرکت های خصوصی داخلی تولید تخم بذری به دهقانان خواهد رسید.
این تخم های اصلاح شده بذری اند. وزارت زراعت و آبیاری می گوید که مطابق با تخمین آنان، میزان تولید گندم در سال آینده در ساحاتی که امکان زراعت در آن وجود دارد، بین 25 تا 30درصد افزایش خواهد یافت.
سیستم جدید برای دهقانان
اسدالله ضمیر وزیر زراعت می گوید که برای سیستم سازی عواید و توزیع تخم های اصلاح شده برای دهقانان، سیستم ووچر یا خصوصی سازی را ایجاد کرده اند. مسوولان در وزارت زارعت می گویند که برای پایدار ماندن توزیع تخم های اصلاح شده، سیستم ووچر «باید» عملی شود. به گفته آنان اجرایی شدن این سیستم، دهقانان را به تولیدکننده تخم های اصلاح شده بذری نزدیک می کند و میزان عواید دهقانان را نیز بالا می برد، چون دهقانان به زمان و مقدار مشخص بذر اصلاح شده دریافت می کنند
سیستم ووچر عبارت از سپردن عرضه خدمات به بخش خصوصی می باشد. این سیستم الکترونیک است و قرار است در بخش خصوصی سازی ارایه خدمات زراعتی از سوی وزارت زراعت به کار برود. دهقانان پس از این که مستحق شناخته شدند، از سوی وزارت کارت داده می شود و آنان با مراجعه کردن به نزدیک ترین شرکت خصوصی، تخم های بذری اصلاح شده را تسلیم می شوند.
اکبر وزیری رییس بخش غله‌جات می گوید: «به هر دهقانی که از سوی وزارت کارت داده می شود، بر اساس کدنمبری که دارد، شرکت های تولید تخم های اصلاح شده، به آنان تخم بذری می دهند»
در حال حاضر، این سیستم، در ولسوالی های دهدادی ولایت بلخ، کروخ ولایت هرات، سرخرود ولایت ننگرهار و قره‌باغ ولایت کابل به دهقانان معرفی و به شکل آزمایشی به کار برده شده است.
این دهقانان تخم های اصلاح شده را چگونه دریافت خواهند کرد، رییس بخش غله‌جات گفت: «پیشنهاد ما که در ریاست جمهوری است، در مقابل 30 درصد کدنمبر الکترونیک، و 40درصد قیمت است. اما هنوز منظور نشده به امید این که پیش از ماه میزان، این سند منظور شود و ما عملا توزیع خود را آغاز کنیم.»
در فصل خزان، زارعت از اول ماه میزان آغاز می شود تا آخر ماه عقرب ختم می شود. توزیع تخم های اصلاح شده نیز براساس مقدار زمین زراعتی در نظر گرفته شده است.
برای دهقانانی که در فصل بهار زارعت دارند، تخم اصلاح شده توزیع نمی شود
با آن که وزارت زارعت و آبیاری می گوید که در سال جاری تخم های اصلاح شده کشاورزی را به دهقانان در زمان معین اش توزیع خواهد کرد، اما هنوز این وزارت برای کشاورزانی که در فصل بهار کشت و کار دارند، تخم های اصلاح شده بذری را توزیع نکرده اند.

افغانستان یکی از کشورهای زراعت پیشه است که اکثر محصولات زراعتی آن از دو فصل خزانی و بهاری به دست می آید. فصل بهار بیشترین حاصلات زارعتی افغانستان را دارد و اکثر ولایت ها در فصل بهار به کشت و کار در زمین های زراعتی شان مشغول می شوند.
طبق معمول، در منطقه های سردسیر کشت و کار در فصل بهاری صورت می گیرد، اما در منطقه هایی که درجه آب و هوا بلند است، اکثر دهقانان، در دو فصل بهار و خزان به زمین های زارعتی شان بذر می افشانند.
اکبر وزیری رییس غله‌جات وزارت زراعت به روزنامه افغانستان ما گفت که تخم های اصلاح شده در حال حاضر فقط در فصل خزانی به دهقانان توزیع می شود و برای دهقانانی که در فصل بهار زراعت می کنند، هنوز این وزارت برنامه ای در پیش رو ندارد. او افزود:  گفت: «اگر بودجه در دسترس ما قرار گیرد، کوشش می کنیم تا در سال های بعدی، در فصل بهار نیز تخم های اصلاح شده توزیع کنیم.»
سردار داهی